Amfifilowość

Z Wikipedii

Amfifilowość - zjawisko obserwowane w przypadku niektórych związków chemicznych polegające na jednoczesnej, niepełnej rozpuszczalności danego związku w dwóch różnych rozpuszczalnikach.

Związki amfifilowe są zwykle długimi cząsteczkami, które na jednym końcu posiadają grupy rozpuszczalne w jednym rozpuszczalniku, a na drugim grupy rozpuszczalne w drugim rozpuszczalniku. Powoduje te, że na granicy faz (w punkcie styku tych dwóch rozpuszczalników lub na powierzchni jednego z nich) cząsteczki takie samorzutnie tworzą monowarstwy, a w obrębie objętości jednego z rozpuszczalników tworzą sferyczne agregaty, w których jeden koniec cząsteczek (ten rozpuszczalny) jest skierowany na zewnątrz, a drugi do środka sfery. Agregaty te nazywają się micelami. Większość związków amfifilowych stosowanych w praktyce ma końce hydrofobowe ("nie lubiące wody") i hydrofilowe ("lubiące wodę"), ale zjawisko to nie ogranicza się tylko do układów, w których znajduje się woda.

Zjawisko amfifilowości jest bardzo ważne biologicznie i technologicznie:

• W biologii, dzięki temu zjawisku lipidy tworzą błony komórkowe, a także możliwe są niektóre przemiany enzymatyczne.
• W technologii - dzięki temu zjawisku można tworzyć stabilne emulsje, które są później wykorzystywane jako farby, kosmetyki, oraz lateksy. W technologii zjawisko to ma także duże znaczenie w produktach czystości, gdyż na powstawaniu emulsji mydło - tłuszcz oparte jest działanie większości tych produktów.

Zjawisko amfifilowości jest też odpowiedzialne za powstawanie liotropowych (rozpuszczalnikowych) faz ciekłokrystalicznych.