Analiza finansowa

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga dodania linków wewnętrznych. Jeśli możesz, dodaj je teraz.
Linki do innych haseł: hasło, hasłowy, hasłami zapisujemy jako [[hasło]], ''[[hasło]]wy'', '''[[hasło|hasłami]]'''.

Jednym z ważnych narzędzi ułatwiających dokonanie trafnej decyzji w przedsiębiorstwie jest analiza finansowa. Stanowi ona podstawowe źródło informacji o rewitalach działalności danej jednostki. Zawiera dane o stanie i zmianach, jakie w niej zaszły, ukazane w bilansie oraz w rachunku zysków i strat. Aby analiza finansowa mogła być pomocnym instrumentem kierowania przedsiębiorstwem, należy znać jej istotę oraz narzędzia badawcze. Analiza finansowa zajmuje się wielkościami ekonomicznymi w wyrażeniu pieniężnym. Obejmują one:

stan majątkowo-kapitałowy,
wyniki finansowe.

W jej skład wchodzą:

bilans (jego wstępna analiza),
analiza rachunku zysków i strat,
ocena przepływów pieniężnych,
analiza kondycji finansowej podmiotu,
czynnikowa analiza przychodów ze sprzedaży i kosztów.

Analiza finansowa wiąże się i uzupełnia z analizą techniczno-ekonomiczną, gdyż nie można skutecznie realizować strategii ograniczając się wyłącznie do jednej z analiz. Jeżeli weźmiemy pod uwagę tylko i wyłącznie wyniki finansowe jednostki gospodarczej, bez bazy materialnej to doprowadzimy do błędnych stwierdzeń i postulatów. Uzyskanie prawidłowych rezultatów jest możliwe wówczas, gdy oprócz ostatecznych wyników zajmiemy się także czynnikami, które je wykonały oraz warunkami, w jakich powstały. Analiza finansowa to najstarszy historycznie dział analizy ekonomicznej, który na początku swego istnienia występował w praktyce jako analiza bilansu oraz rachunku zysków i strat. Współczesna analiza finansowa jest przydatna przedsiębiorstwu zarówno do interpretacji sprawozdań finansowych, jak również do lepszego korzystania z dostępnych zasobów, do polepszenia osiąganych wyników działalności i do zaspokojenia rynku i oczekiwań właścicieli. Biorąc pod uwagę osobę, dla której, bądź, przez którą przeprowadzana jest analiza finansowa, ma ona zarówno różnorodny charakter jak i stopień szczegółowości, a przede wszystkim inne są jej cele. Wśród najważniejszych celów analizy finansowej wymienia się:

ukazanie stanu finansowego podmiotu,
znalezienie zależności, tendencji i prawidłowości, w celu ustalenia czy dana firma ma szanse rozwoju czy zmierza do upadłości,
interpretacja i weryfikacja podjętych decyzji,
poszukanie i znalezienie różnorodnych rozwiązań powodujących wzrost efektywności przedsiębiorstwa.

Analiza finansowa w gospodarce rynkowej odgrywa szczególne znaczenie, bowiem jest narzędziem dostarczania informacji niezbędnej do sprawnego i prawidłowego zarządzania przedsiębiorstwem. Poprzez to jest ona nowoczesnym instrumentem umożliwiającym lepsze przystosowanie się podmiotów do różnych i często zmieniających się warunków funkcjonowania. Głównym zadaniem analizy jest ocena jednostki gospodarczej od strony finansowej, co do przyszłych założeń, przeszłych okresów, jak również wyników osiągniętych przez inne podmioty. Przedmiot analizy finansowej jest różnie definiowany w literaturze, a co najważniejsze nie ma jednolitego charakteru, gdyż zależy od:

dostępności informacji,
stopnia szczegółowości danych,
jednostki przeprowadzającej ocenę,
systemu zarządzania.

Przedmiotem tej analizy jest płynność finansowa, efektywność gospodarowania, przychody, koszty i wynik finansowy.

[edytuj] Zakres analizy finansowej

Poprawną analizę finansową cechować winien porządek wewnętrzny i symetria, w tym celu uwzglednia się płaszczyzny analizy finansowej. Zakres analizy finansowej zależy od stopnia dostępności i szczegółowości posiadanych informacji, a także od intencji podmiotu, który przeprowadza ocenę. Wyróżnić można następujące płaszczyzny analizy finansowej:

przedmiotowy:
- przychody,
- koszty,
- wynik finansowy,
- efektywność,
- płynność finansowa,
- majątek przedsiębiorstwa;
czasowy:
- przeszła działalność,
- działalność bieżąca,
- przyszła działalność;
przestrzenny:
- rozwiązania systemowe,
- uwarunkowania rynkowe,
- konkurenci,
- pozycja przedsiębiorstwa na rynku;
podmiotowy:
- przedsiębiorstwo jako całość,
- samodzielne jednostki wewnętrzne przedsiębiorstwa.

Wśród wymienionych powyżej płaszczyzn analizy finansowej, najważniejsze znaczenie wywiera płaszczyzna czasowa i przedmiotowa

Potrzeba przedsiębiorstwa, jak i rosnąca rola analizy finansowej powoduje, że w teorii i praktyce wyróżnia się różne rodzaje analizy. Biorąc po uwagę odpowiednie kryteria podziału, jak zjawiska, procesy i stany ekonomiczne, klasyfikujemy analizę finansową w następujący sposób.

[edytuj] Podział

Ze względu na przeznaczenie analizy, obejmujące źródło, cechy i odbiorców, wyróżnia się analizę wewnętrzną i zewnętrzną.
- Analiza wewnętrzna sporządzana jest przez przedsiębiorstwo. Jej przedmiotem są zagadnienia znajdujące się w sferze analizy finansowej i analizy techniczno-ekonomicznej.
- Analiza zewnętrzna dokonywana przez banki, inwestorów, dostawców, niekiedy środki masowego przekazu w oparciu o informacje pochodzące z publikowanych sprawozdań finansowych. W tej analizie posługuje się standardowymi wskaźnikami finansowymi.
Biorąc pod uwagę kryterium czasu, możemy wyróżnić analizę retrospektywną, bieżącą i prospektywną.
- Analiza retrospektywna (ex post) dokonywana na wszystkich szczeblach zarządzania w przedsiębiorstwie. Odnosi się do przeszłości i ma na celu ocenę przeszłych wyników prowadzonej działalności. Owe wyniki służą celom poznawczym i decyzyjnym. Cel poznawczy analizy retrospektywnej sprowadza się do oceny trafności i słuszności decyzji podjętych w przedsiębiorstwie w przeszłości.
- Analiza bieżąca (operatywna) oznacza ocenę przebiegu obecnie podejmowanych działań. Wpływa na wzrost możliwości szybkiego dostarczania informacji, co prowadzi do zwiększenia swojej przydatności w operatywnym zarządzaniu przedsiębiorstwem. Pozwala na szybka poprawę wdrażanych decyzji.
- Analiza prospektywna (ex ante) ma charakter decyzyjny. Zajmuje tworzeniem i dokonywaniem oceny różnych wariantów rozwiązań, pomocnych przy podejmowaniu ostatecznych decyzji. Poprzez stosowane metody analiza ta umożliwia wybór najlepszej wersji za pomocą eliminacji projektów małoefektywnych i obarczonych dużym ryzykiem. Analizę ex ante wykorzystuje się także w kształtowaniu strategii przedsiębiorstwa.
Kryterium stosowania metod badawczych pozwala na wyróżnienie takich rodzajów analiz jak: funkcjonalna, kompleksowa i decyzyjna.
- Analiza funkcjonalna zajmuje się badaniem odrębnych zjawisk występujących w trakcie przeprowadzania działalności gospodarczej przedsiębiorstwa, często bez dostatecznego ich powiązania z innymi zjawiskami. Analiza ta oprócz zalet, posiada także wady, jak: subiektywność ocen, odcinkowość badań, brak należytej hierarchii ważności rozpatrywanych zjawisk i brak należytej selekcji informacji.
- Analiza kompleksowa obejmuje szerszą ocenę poszczególnych obszarów działalności przedsiębiorstwa w określonym czasie, we wzajemnych związkach i uwarunkowaniu. Jest czasochłonna i trudna do przeprowadzenia, dlatego wymaga umiejętności spojrzenia na przedsiębiorstwo. Analiza kompleksowa jest lepszym narzędziem poznania i oceny zjawisk występujących w jednostce gospodarczej, aniżeli analiza funkcjonalna.
- Analiza decyzyjna jak sama nazwa mówi, bada zjawiska będące skutkiem planowanej lub realizowanej decyzji. Zmierza do uzyskania odpowiedz na pytanie: jaką decyzję podjąć, aby jej skutki wywołały pozytywny wpływ na wyniki działalności przedsiębiorstwa.
Ze względu na zakres zagadnień prowadzonej analizy wyróżnia się analizę całościową i odcinkową.
- Analiza całościowa dotyczy wszystkich zjawisk, które miały miejsce w przedsiębiorstwie. Może mieć charakter ogólny bądź szczegółowy. Analiza o charakterze ogólnym opisuje zjawiska pod względem ilościowym, strukturalnym i dynamicznym, natomiast analiza o charakterze szczegółowym bierze pod uwagę zjawiska we wzajemnych powiązaniach. W badaniu szczegółowym zwraca się uwagę na wyjaśnienie przyczyn niepowodzeń zaistniałych w danej sytuacji.

Analiza odcinkowa zajmuje się badaniem wybranego segmentu działalności przedsiębiorstwa, np. analizą przyczyn wzrostu kosztów sprzedaży.

Ze względu na stosowany stopień szczegółowości analiza finansowa dzieli się na analizę ogólną i szczegółową.
- Analiza ogólna opiera się na ogólnych, najważniejszych informacjach i syntetycznych wskaźnikach. Odgrywa duże znaczenie przy ocenie całokształtu działalności przedsiębiorstwa i przygotowaniu podstaw do podjęcia decyzji.
- Analiza szczegółowa polega na dokładnym badaniu danego segmentu działalności lub podmiotu. Aby wyjaśnić powstałą sytuację wymaga ona szczegółowych informacji.
Biorąc pod uwagę formę prowadzenia badań wyróżnia się analizę wskaźnikową i rozliczeniową.
- Analiza wskaźnikowa obejmuje kilka grup wskaźników dotyczących podstawowych sfer działalności przedsiębiorstwa w celu oceny obecnej i przyszłej pozycji podmiotu. Wymaga ona dostępu do wiarygodnych danych finansowych. Każdy wskaźnik charakteryzuje się tym, że jego zbyt wysoka lub zbyt niska wielkość sygnalizuje występowanie pozytywnych i negatywnych zjawisk. Cechą charakterystyczną poszczególnych wskaźników jest fakt, iż nie dostarczają one pełnych informacji o przyczynach określonych zjawisk, lecz odzwierciedlają ich skutki.
- Analiza rozliczeniowa bada i ocenia związki przyczynowo-skutkowe występujące między danymi zjawiskami. Cechuje ją większa przydatność w procesie zarządzania, jak również większa wartość poznawcza aniżeli analizę wskaźnikową.
Kryterium przestrzenne badań pozwala na wyróżnienie analizy pojedynczego przedsiębiorstwa i analizę międzyzakładową.
- Analiza pojedynczego przedsiębiorstwa porównuje wyniki tego przedsiębiorstwa uzyskane w przeszłości bądź założone w planie.
- Analiza międzyzakładowa zajmuje się doborem przedsiębiorstw wykorzystywanych do porównań. Poszukuje prawidłowości i cech charakterystycznych dla danej branży. W tej analizie konieczny jest prawidłowy dobór wskaźników do przeprowadzenia porównania.