Antystenes

Z Wikipedii

Antystenes z Aten

Antystenes z Aten (gr. Ἀντισθένης Ἀθηναῖος Antisthenes Athenaios, ok. 444/436 – ok. 365 p.n.e.) – filozof grecki, twórca cynizmu.

Jego ojciec, również Antystenes, był Ateńczykiem, matka natomiast pochodziła z Tracji.

Początkowo był uczniem Gorgiasza i obracał się wśród sofistów, lecz w późnym wieku dołączył do uczniów Sokratesa – należał do grupy tzw. sokratyków mniejszych.

Nauczał, iż jedynym szlachectwem jest cnota, której można się nauczyć i która nie wymaga niczego prócz siły moralnej – przejawia się w prostocie oraz pogardzie istniejących zwyczajów; jest warunkiem koniecznym do osiągnięcia szczęścia. Podobnie jak Sokrates krytykował ateński system demokracji – Diogenes Laertios w Żywotach i poglądach słynnych filozofów podaje, iż doradzał Ateńczykom, by głosowali, aby osły były końmi; w odpowiedzi na zarzut o niedorzeczności powiedzieć miał:

"A przecie i wasi generałowie, w rzeczywistości zupełnie niekompetentni, są dowódcami tylko na mocy głosowania".

Ten sam podaje, iż to Antystenes był głównym sprawcą wygnania Anytosa i skazania na śmierć Meletosa, którzy wg niego byli oskarżycielami Sokratesa.

Nauczał że cnota wystarcza do szczęścia , a raz już zdobyta jest nie do stracenia . Uważał że aby osiągnąć szczęście i wolność należy :

być samowystarczalnym ( wystarczać samemu sobie ),
być niezależnym od rzeczy i innych ludzi.

Traktował przyjemność jak zło , ponieważ człowiek który jej szuka staje się niewolnikiem zmysłów , tracąc panowanie nad sobą . Nauczał wyzwolenia od pożądań i przyjemności oraz od złudzeń stworzonych przez społeczeństwo ( np. bogactwo , sława ...itd...) Głosił że jest jeden Bóg , którego nie można z niczym porównać ani poznać za pomocą obrazów .Krytykował państwowych bogów , traktując ich jako wytwór konwencji społecznej usankcjonowanej prawnie . Nauczał idei trudu (ponos) , która zakładała wysiłek ze strony człowieka zmierzający do zwalczania pożądań , przyjemności , pragnień i konwencji społecznych . Trud uznawał za cnotę .

Jego najbardziej znanym uczniem był Diogenes z Synopy.