Anu
Z Wikipedii
Anu (sumer. An - niebo) - w mitologii sumeryjskiej bóg nieba. Anu należał do triady wielkich bogów razem ze swym synem Enlilem "Panem Powietrza" i Enkim "Panem ziemi".
Był pierwszą siłą sprawczą w dziele stworzenia. Uważany za potomka boga Urasza, a później z nim identyfikowany. Jego żoną była bogini ziemi, również o imieniu Urasz. W późniejszej tradycji ożeniony został z boginią Ki. Jako babiloński bóg ma za żonę boginię Antu.
Jego imię pisze się znakiem w kształcie gwiazdki, która oznacza zarówno niebo - an, jak i boga (po sumeryjsku dingir, po akadyjsku ilu). Pan wszystkich bogów rozsądza ich kłótnie, a jego wyroki są nieodwołalne; niewiele obchodzą go jednak sprawy ludzkie. Majestatyczny, szanowany, ale zajmujący najwyższą sferę nieba pozostaje zawsze kimś dalekim i w gruncie rzeczy dosyć niewyraźnym.
W trzech niebach, umieszczonych jedno nad drugim, zajmuje on najwyższe. W sztuce był przedstawiany bardzo rzadko, jeśli w ogóle. Jego główna świątynia (Bit Reš) znajdowała się w mieście Uruk. W Aszur dzielił świątynie E-sza-an (Dom - środek niebios) z bogiem burzy Adadem. Z kolei Hammurabi odnowił babilońską świątynie E-tur-kalam-ma (Dom - obora kraju) poświęcona również boginiom Isztar I Nanai.
Renesans kultu Anu, mało popularnego w okresie nowobabilońskim, nastąpił za panowania perskiego w V wieku przed Chrystusem. Okupacyjne władze perskie traktowały kult Anu jako przeciwwagę dla kultu bogini Isztar, głównej patronki Uruk, której kapłani mieli powiązania z buntami antyperskimi, jakie wybuchały w północnej Babilonii za panowania Kserksesa. Działania władz perskich spotkały się jednak z pozytywnym odzewem intelektualnych kręgów w Uruk, dążących do powrotu do korzeni, dzięki czemu kult Anu przetrwał także upadek Achemenidów. Dobudowano wówczas nowy zigurat (największy w Mezopotamii) do jego świątyni Bit Reš w Uruk. Za panowania Seleucydów Anu zdetronizował Marduka na czele panteonu w południowej Mezopotamii, aczkolwiek nie doszło do podważenia pozycji Marduka w samym Babilonie. Kult Anu zanikł za panowania partyjskiej dynastii Arsacydów, kiedy zigurat w Uruk zamieniono za obiekt militarny.
"Drogą Anu" nazywano poziomy pas horyzontu ,rozciący się między 30° nad i 30° pod równikiem, znajdujący się między "Drogą Enlila" a "Drogą Enkiego".
