Appaloosa

Z Wikipedii

Koń Appaloosa to jedna z ras koni gorącokrwistych.

Ta rasa koni została wyhodowana w Ameryce Północnej przez Indian Nez Perce zamieszkujących w XVIII wieku północno wschodnie obszary stanu Oregon, między innymi nad rzeką Palouse, od której wywodzi się nazwa rasy.Konie mają około 140 cm wysokości w kłębie. Appaloosa są maści tarantowatej we wszystkich jej wariantach.

Spis treści 1 Historia 1.1 Opis koni Appaloosa 2 Bibliografia 3 Przypisy

[edytuj] Historia

W roku 1540 Francisco Vásquez de Coronado wyruszył, na czele sporego oddziału konkwistadorów, z Meksyku na północ dla odnalezienia legendarnych "siedmiu złotych miast Cibola". Wyprawa zakończyła się niczym, a pod koniec wycieńczającego marszu przez pustkowia, umierający Coronado^[1] nakazał zabicie pozostałych przy życiu koni dla zapewnienia resztkom oddziału pożywienia. Jak chce legenda 5 spośród koni uciekło i one stały się podstawą wielkich stad mustangów w Ameryce północnej. W rzeczywistości Hiszpanom i innym Europejczykom uciekło w Nowym Świecie wiele różnych koni, w tym andaluzyjskich, berberyjskich i arabskich oraz koni jucznych pośledniejszych ras.

W dzikich stadach następowało mieszanie się ras, ale do czasu pojawienia się na prerii plemienia Nez Perce nikt nie zajmował się ich hodowlą. Większość Indian (w dialekcie dakota z siouańskiej rodziny językowej, koń nosił nazwę sunka wakan, czyli "dziwny pies") widziała w koniu kolejne zwierzę mięsodajne, a następnie pociągowe w tym samym sensie, w jakim od stuleci wykorzystywano na preriach psy. Dopiero po odkryciu koni bojowych, w tym właśnie z hodowli Nez Perce, Indianie docenili konia, co stało się podstawą zmiany ich stylu bycia i prowadzenia wojen, a w końcu zagłady.

Wraz z pojawieniem się konia bojowego - czyli używanego pod wierzch - zmienił się sposób polowania na bizony, które do tej pory wymagały żmudnego podchodzenia, a zabicie - w trakcie jednego polowania - więcej niż jednej sztuki było niemal niemożliwe. Teraz ubicie kilku, a nawet kilkunastu zwierząt w jednym oskrzydlającym ataku, stało się nadzwyczaj łatwe, a jednocześnie zajęte do tej pory w znacznej mierze zbieractwem rodziny podzieliły się obowiązkami - na kobiety spadł obowiązek zbieractwa dóbr leśnych oraz obróbki ubitych bizonów (z których skóry, kości, rogów, jelit, a nawet genitaliów wytwarzano niemal wszystko, co było do życia potrzebne). Tymczasem mężczyzna z łowcy i zbieracza przekształcił się w wojownika, bowiem koń pozwalał na coraz dalszą penetrację stepu w pogoni za stadami bizonów, a w konsekwencji doprowadzał do stykania się z innymi szczepami, które ten sam teren uważały za własny. Stąd, od połowy XVIII wieku - kiedy w Ameryce na dobre osiedlili się już Europejczycy - Indianie prerii zaczęli wojować między sobą, co ułatwiło (w XIX wieku) Amerykanom podbój prerii Zachodu.

Po rozbiciu domen plemienia Nez Perce przez Amerykanów konie rasy Appaloosa rozbiegły się po stepie i jedynie kilkanaście z nich - schwytanych - stało się podstawą dzisiejszej hodowli liczącej obecnie w USA kilkaset tysięcy sztuk.

[edytuj] Opis koni Appaloosa

• WYSOKOŚĆ: do 165 cm w kłębie
• WYGLĄD: Silny koń o smukłej sylwetce. Posiada małą szlachetną głowę i silne kończyny tylne^[2]. Istnieje 5 głównych wzorów umaszczenia koni Appaloosa, ale wszystkie rodzaje umaszczeń są tarantowate, przy czym głównym wzorem jest wzór "lamparci". Prócz umaszczenia, konie Appaloosa posiadają inne cechy charakterystyczne, przekazywane z pokolenia na pokolenie. Należą do nich: rzadka i wiotka grzywa oraz ogon, biała, jak u człowieka, rogówka, czyli część oka wokół tęczówki, nakrapiana skóra na pysku oraz paskowany róg kopytowy. Kopyta są twarde i bardziej sprężyste niż u innych ras, co ma ogromne znaczenie dla wytrzymałości tych koni.
• KRAJ POCHODZENIA: USA - z hodowli Indian Nez Perce. Są końmi wytrzymałymi, chętnymi do pracy i łagodnymi. Obecnie głównie używane do szybkiej jazdy w stylu "western" oraz w rajdach długodystansowych.
• WARTO WIEDZIEĆ: Nazwę otrzymały od białych osadników z regionu Palouse, obejmującego wschodnią część stanu Oregon i północnej części stanu Idaho. W 1877 roku po zakończeniu walk z plemieniem Nez Perce zabrano tę część koni, które nie uciekły, ich indiańskim właścicielom. Planowa hodowla datuje się od 1938 roku. Appaloosa to spokojne i wszechstronne konie użytkowe.

[edytuj] Bibliografia

• M.H. Dossenbach, The Noble Horse, New York 1985, ISBN 0-517-62399-4
• Judith Draper, Debby Sly, Sarah Muir, The Ultimate Book of the Horse and Rider, New York 1999, ISBN 0-7607-1741-9

Przypisy