Appeasement

Z Wikipedii

Appeasement (po ang. "załagodzenie, uspokojenie") - polityka ustępstw prowadzona przez rząd brytyjski z premierem Nevillem Chamberlainem, a później także francuski z premierem Edouardem Daladierem w latach 1937-1939 względem przywódcy III Rzeszy Adolfa Hitlera, a także jego sojusznika, czyli Włoch.

Polityka ta polegała na serii ustępstw politycznych, wojskowych i terytorialnych, z których każde miało zaspokoić żądania Hitlera i zapobiec dalszym, a przede wszystkim nie dopuścić do wybuchu wojny.

Za preludium appeasementu można uznać brak reakcji mocarstw na remilitaryzację Nadrenii w 1936 roku. Kolejnym ważnym krokiem Hitlera było zajęcie (Anschluss) Austrii w marcu 1938, które nie tylko nie zostało potępiony przez Francję i Wielką Brytanię, ale nawet na nie oficjalnie nie zareagowano. Nawet Liga Narodów jedynie wykreśliła państwo z listy członków nie podejmując żadnych dodatkowych działań.

Wydarzeniem, w którym appeasement ujawnił się z całą swoją mocą był konflikt niemiecko-czechosłowacki o Sudety. Obszar sudecki, zamieszkany w większości przez Niemców, przypadł po I wojnie światowej w udziale Czechosłowacji. Współżycie między narodami układało się harmonijnie, aż do połowy lat trzydziestych, kiedy powstała faszyzująca Partia Niemców Sudeckich (Sudetendeutsche Partei) pod kierownictwem Konrada Henleina. Ten domagając się przyłączenia tych terenów do Rzeszy, oskarżył rząd w Pradze o prześladowania i zwrócił się o poparcie do Führera. Nastąpiły miesiące narastającego napięcia; w konflikt niemiecko-czechosłowacki włączyły się zachodnie mocarstwa. Pozornie występowały w obronie Czechosłowacji, jednakże w kulminacyjnym momencie zaczęły namawiać praski rząd do ustąpienia. Sprawę zakończyła konferencja monachijska (29-30 września 1938) z udziałem przedstawicieli Niemiec, Wielkiej Brytanii, Francji i Włoch, na której postanowiono o przyłączeniu Sudetów do Rzeszy. Warto dodać, że posłowie czescy nie zostali nawet dopuszczeni do sali obrad.

Po kolejnej agresji niemieckiej, tj. zajęciu całych Czech i podporządkowaniu Słowacji w marcu 1939 polityka Chamberlaina spotkała się z ostrą krytyką w Wielkiej Brytanii. Premier próbował przyjąć twardszy kurs, udzielając gwarancji Polsce (31 marca 1939), Rumunii oraz Grecji i później, na tydzień przed wybuchem wojny, podpisując z nią układ o wzajemnej pomocy. Nie dało to już jednak spodziewanych rezultatów i wojna wybuchła.

Ostatnim echem appeasementu można określić "dziwną wojnę" (zwaną też "śmieszną" albo "siedzącą"), jaką alianci prowadzili na froncie zachodnim jesienią 1939.

Polityka appeasementu została w pełni zarzucona wraz z objęciem w Wielkiej Brytanii rządów przez Winstona Churchilla w maju 1940.

Podobnie tym pejoratywnym terminem określa się też wszelkie ugodowe postawy wobec agresywnych, imperialnych rządów dyktatorskich.