Dyskusja:Bóg w buddyzmie

Z Wikipedii

[edytuj] Mahajana - tantryczne doktryny mistyczne

Sytuacja wygląda inaczej w mahajanie i buddyzmie tantrycznym. Spotykamy tu pojęcie wielu buddów będących swego rodzaju "czarownikami", stwórcami i władcami "przestrzeni Buddy" zwanymi buddyjskimi "radżami". Chociaż istnieją niezliczeni buddowie, maja oni tę samą naturę - Tathate ("takość") - i to właśnie w tym sensie Budda określa się mianem "Tathagaty" i nadaje sobie boskie atrybuty, które wynoszą go ponad innych "bogów". Tak można interpretować jego słowa:

"Ja jestem bogiem ponad innymi bogami i wszystkich bogow przewyższam. Żaden bóg nie jest taki jak ja. Jakże mógłby być ponad mną?" ("Lalitavistara Sutta")

W licznych ustępach Kanonu Palijskiego Budda dowodzi swojej wyższości nad bóstwami bramińskimi. Wg. tych tekstów Królestwo Buddy ("dhatu"), w którym jest on "Świętym Królem" ("Nirvana Sutta"), zawiera się w każdej istocie. “Mahaparinirvana Sutta” i “Anunatva-Apurnatva-Nirdesa” nazywają te niezniszczalną, niepojętą, boską sferę czy też esencję zawartą w każdej istocie Bhudda-dhatu ("sfera Buddy", "natura Buddy" lub "królestwo Buddy").

Teksty te mówią też o pojęciu wszechobecnej, zawierającej wszelką wiedzę, niestworzonej i nieśmiertelnej Podstawie Wszechrzeczy (dharmadhatsu), która jest połączona z królestwem bytów, czyli sattvadhatu i którą jest bodhicitta ("Przebudzony Umysł") lub Dharmakaya ("Prawda") samego Buddy. W "Mahavairocana Sutta" ta natura Buddy jest zwana "Vairocana" i jest symbolizowana przez literę "A". Znajduje się ona w sercu wszelkich stworzeń, a sam Budda mówi o niej:

"[Mistyczna litera 'A'] ma swe miejsce w sercu: jest Panem wszechrzeczy. Wypełnia ona całkowicie to, co ożywione i to, co nieożywione. 'A' jest najwyższą energią życiową." ("Maha-Vairocana-Abhisambodhi Tantra", str. 331)

Wielki Budda Vairocana jest nazywany "Bhagavat (tj. 'Błogosławiony'), Mistrz Dharmy, Mędrzec, który osiągnął doskonałość, obejmuje wszystko, zawiera w sobie wszystkie światy, jest Wszechwiedzącym, Panem Vairocana". (str. 355) Tekst tantryczny pt. "Sarva-Tathagata-Tattva-Samgraha" kreśli obraz boskiego Buddy Vairocana w następujący sposób:

"On jest wszechobejmującą Dobrocią, dobroczyńcą, niszczycielem [cierpienia], Wielkim Panem Szczęśliwości, łonem niebios, Wielką Światłością... Wszechwidzącym Władcą... Nie ma początku ani końca... [On jest bogiem] Wisznu... Obrońcą świata, niebios, ziemi... [On jest] żywiołami, niesie dobroć wszelkim istotom, wszystkim rzeczom... [On jest] Błogosławionym Wytchnieniem, Wiecznym... [On jest] jaźnią wszelkich Buddów... [On jest] wszechwiecznym, Panem świata".

Podobne opisy znaleźć można w "Stwarzającym Wszystko Królu Tantry", w którym Przebudzony Umysł (uosobiony jako “Samantabhadra Buddha", czyli "Wszechogarniające Dobro") mówi o sobie w ten sposób:

"Ja jestem podstawą wszystkiego, co istnieje. Ja jestem nasieniem wszystkiego, co istnieje. Ja jestem przyczyną wszystkiego, co istnieje. Ja jestem pniem wszystkiego, co istnieje. Ja jestem fundamentem wszystkiego, co istnieje. Ja jestem korzeniem istnienia. Jestem "podstawą" wszystkiego, gdyż we mnie zawierają się wszelkie zjawiska. Jestem "nasieniem", gdyż ze mnie rodzi się wszystko. Jestem "przyczyną", gdyż wszystko wychodzi ode mnie. Jestem "pniem", gdyż gałęzie wszystkich zdarzeń wyrastają ze mnie. Jestem "fundamentem", gdyż wszystko opiera się na mnie. Jestem zwany "korzeniem", gdyż jestem wszystkim". ("Najwyższe źródło", str. 157)

Witam!

Tekst "Bog w buddyzmie" jest tlumaczeniem tekstu "God in Buddhism" z angielskiej wersji Wikipedii. Jestem autorem tego tlumaczenia, ktore wykonalem na prosbe uzytkownika forum Metta i opublikowalem na tymze. (http://e-go.pl/marcinmw/forum/viewtopic.php?t=187) Uzytkownik, ktory poprosil mnie o przetlumaczenie tego artykulu probowal opublikowac go w polskiej Wikipedii (ze znanym skutkiem :))

Czy jest mozliwe, by, za moja zgoda, opublikowac ten tekst z notka, ze jest to tlumaczenie z jezyka angielskiego (juz z poprawionymi literami poskimi)?

Moj adres do korespondencji to: apofenista@yahoo.co.uk

Dziękuję za oświadczenie o prawach autorskich, sprawa wyjaśniona. Proszę, uzupełnij artykuł o linki wewnętrzne i popraw polskie litery! Shaqspeare 11:58, 30 gru 2005 (CET)

===== 07.11.2006

Chciałbym zauważyć, że angielski tekst o mistycznych ideach w mahajanie, który posłużył jako źródło do powstania niniejszego wpisu, to merytoryczny bełkot. Dlatego uważam, że zanim zostanie opublikowany na łamach Wikipedii należy go przedyskutować. Tymczasem w dziale z linkami umieściłem odnośniki do fragmentów tekstów i analiz mahajanistycznych, dotyczących kwestii Boga-Stwórcy.

Dziwię się, że w angielskojęzycznej wersji Wikipedii, która raczej trzyma niezły poziom buddyjskich haseł, uchowało się takie kuriozum... Ponadto niechlujnie przetłumaczone na angielski i wyjęte z szerszego kontekstu urywki z pism tantrycznych posłużyły w tym artykule podparciu dość dziwacznej tezy, jakoby w buddyzmie szkół mahajanistycznych utożsamiano różne stany i manifestacje oświecenia z osobowymi bogami (czy to w liczbie mnogiej, czy też pojedynczej). To trochę tak, jakby powyciąganymi z kontekstu cytatami z Biblii dowodzić, że powstała ona z inspiracji kosmitów. Należy też podkreślić, że teksty buddyjskich tantr stają się zrozumiałe dopiero po otrzymaniu ustnych wskazówek od nauczyciela, który daną tantrę urzeczywistnił. Wartość tekstu tantrycznego pozbawionego bezpośrednich komentarzy od mistrza jest niewielka.

Jedną z fundamentalnych w buddyzmie doktryn (dotyczy to wszystkich szkół buddyjskich, w tym szkół mahajanistycznych i tantrycznych) jest doktryna braku jakiejkolwiek trwałej, ostatecznie istniejącej jaźni/osoby - dotyczy ona również jaźni/osoby Boga. Dodam, że utożsamianie Naury Buddy (Tathagatagarbha) z Bogiem osobowym jest albo bardzo poważnym nadużyciem albo wyrazem nieznajomości tej buddyjskiej doktryny. Natura Buddy nie jest jaźnią/osobą, lecz najbardziej fundamentalną NATURĄ wszystkich istot i doświadczeniem, które w CAŁEJ PEŁNI może stać się ich udziałem.

Doszukiwanie się podobieństw między systemami teistycznymi, a buddyjskim wydaje się dość pociągające, ale diabeł tkwi w szczegółach. Dlatego bez bardzo dobrej znajomości niuansów i subtelności filozoficznych wszelkie tego typu porównania są narażone do poważne uproszczenia i powierzchowne wnioski. Więcej na temat doktryny Natury Buddy w książkach "Pustka Innego", Jolanta Gablankowska-Kukucz oraz w "Buddyjska nauka o całości istnienia" Garma C.C. Chang - obie wydane przez http://www.awyd.com.pl

Adres do korespondencji: info(maupa)buddyzm.edu.pl

jw