Bank spółdzielczy
Z Wikipedii
Bank spółdzielczy – to jedna z prawnych form działalności banku, która (obok spółki akcyjnej i przedsiębiorstwa państwowego) przewiduje polskie prawo bankowe.
W formie spółdzielni funkcjonują także spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, ale nie są one bankami.
Obecnie na świecie funkcjonuje wiele takich banków, zrzeszonych w Światowym Związku Banków Spółdzielczych z siedzibą w Stanach Zjednoczonych. Większość z nich powstała w celu obsługi finansowej rolnictwa.
Spis treści |
[edytuj] Historia banków spółdzielczych
Spółdzielczość bankowa miała swoich prekursorów już w okresie późnego średniowiecza. Pierwszą instytucją bankową, w Polsce, działającą na zasadach współdziałania i samopomocy była założona w 1577r. przez ks. Wawrzyńca Białobrzeskiego Fundacja Ostrołęcka Taniego Kredytu. W XVIII w. we wsiach zakładane były różne instytucje działające na zasadach samopomocy, które poprzez gromadzenie środków pieniężnych lub rzeczowych pomagały później w oparciu o nie udzielać pożyczek pieniężnych bądź wsparcia w naturze potrzebującym.[1] Podstawą tworzenia i funkcjonowania współczesnych banków spółdzielczych w wielu krajach europejskich były koncepcje działania kas kredytowych opracowane przez dwóch niemieckich działaczy społecznych: Fryderyka Wilhelma Raiffeisena (1818-1880) i Franza Hermana Schultze z Delitzsch (1808- 1883). „Głównym celem powoływania do życia kas kredytowych było przezwyciężenie niedorozwoju i biedy w środowiskach wiejskich oraz umożliwienie kupcom, rzemieślnikom i drobnym producentom z miast uniezależnienia się od lichwiarskich pożyczek”[2]. Rolnicy samodzielnie prowadzący swoje gospodarstwa rolne, od momentu uwłaszczenia, coraz częściej zgłaszali zapotrzebowanie na dodatkowe środki finansowe, które były potrzebne im do utrzymania i prowadzenia produkcji rolnej. Środki kredytowe oferowane im przez ówcześnie istniejące banki i instytucje były bardzo wysoko oprocentowane. Przekraczały one możliwości ich efektywnego wykorzystania przez chłopów. Właśnie wtedy pojawiła się konieczność stworzenia instytucji finansowej, której działalność odpowiadałaby potrzebom i możliwością osób prowadzących działalność rolniczą. Tą instytucją był bank spółdzielczy.[3]
[edytuj] Banki spółdzielcze współcześnie
Banki spółdzielcze są spółdzielniami, które prowadzą działalność bankową. W związku z tym podstawą prawną ich organizacji jest prawo spółdzielcze z dnia 16 września 1982r., które określa, że spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób, o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, prowadzącym w interesie swoich członków wspólną działalność gospodarczą na zasadach rozrachunku gospodarczego i mogącym prowadzić także na ich rzecz działalność społeczną i oświatowo-kulturalną.[4] „Z takiego określenia celu działalności spółdzielni wynika, że nadrzędny cel banku spółdzielczego jest różny od celów działalności banków w formie spółek akcyjnych czy przedsiębiorstwa państwowego, które dążą przede wszystkim do maksymalizacji zysku. W banku spółdzielczym maksymalizacja zysku powinna być jedynie środkiem do realizacji celów członków spółdzielni.”[5]
[edytuj] Banki spółdzielcze w Polsce
Obecnie w Polsce działają trzy zrzeszenia banków spółdzielczych:
- Bank Polskiej Spółdzielczości
- Spółdzielcza Grupa Bankowa
- Mazowiecki Bank Regionalny
Jeden bank spółdzielczy - Krakowski Bank Spółdzielczy - działa niezależnie (współpracuje z Bankiem Polskiej Spółdzielczości)
Przypisy
- ↑ Por.: J. Węcławski, System bankowy w Polsce, wyd. MIG, Rzeszów, 2000, s. 30
- ↑ E. Gostomski, Europejskie banki spółdzielcze, „Gazeta Bankowa”, 2006, nr 46, s. 12
- ↑ A. Alińska, Bankowość spółdzielcza w krajach Unii Europejskiej, wyd. Twigger, Warszawa, 2002, poz. cyt., s. 11
- ↑ Ustawa z dnia 16.09.1982r. Prawo spółdzielcze, Dz. U. 1982, nr 30, poz. 210 wraz z póź. zmianami
- ↑ J. Węcławski, System bankowy .., poz. cyt., s. 34