Bhava

Z Wikipedii

Bhava (pali, skr.) oznacza powstawanie, rozwijanie się, trwanie, przejawianie się światowej egzystencji (ang. becoming, ongoing wordly existence), od korzenia bhū (pol.: stawać [się], być, powstawać; ang. to become, to exist, to arise)[1][2].

synonimy: 有 chiń.: yǒu; jap: u; viet.: hữu tyb. srid.pa

W buddyzmie, bhava oznacza kontynuacje cyklu życia i śmierci, warunkowanego przez chwytanie, lgnięcie, przywiązanie (pali, skr. upādāna, ang. grasping), pragnienie trwania i doświadczeń zmysłowych. Bhava jest warunkiem powstawania odczuwających istot w procesie narodzin (pali, skr.: jāti; 生 chiń.: shēng, jap: shō, viet.: sinh; tyb. skyed.ba) w Samsarze (pali, skr.: Saṃsāra).

Bhava jest 10. ogniwem z 12 Nidan (pali: nidāna) - ogniw w cyklu współzależnego powstawania (skr.:Pratītyasamutpāda प्रतीत्यसमुत्पाद; pali: Paticcasamuppāda पतिचसमुपादा; tyb.: rten.cing.'brel.bar.'byung.ba; chiń.: 緣起). Bhava (Stawanie się) jest w nim warunkowane przez przez Upādāna (Lgnięcie): "Za sprawą lgnięcia, następuje stawanie się". Bhava (Stawanie się) jest natomiast warunkiem dla powstania Jāti (Narodziny): "Za sprawą stawania się, następują narodziny"

Całe dwanaście ogniw współzależnego powstawania (12 Nidan), to:

Ignorancja
Formowanie
Świadomość
Ciało i umysł
Sześć zmysłów
Kontakt]
Uczucie
Pragnienie
Lgnięcie
Stawanie się (Bhava)
Narodziny
Starość i śmierć

Bhava (proces stawania się i istnienia) działa w trzech płaszczyznach:

kāma-bhava (pali) - istnienie w obszarze zmysłów (pali: kāma-loka)
rūpa-bhava (pali) - istnienie w obszarze formy (pali: rūpa-loka)
arūpa-bhava (pali) - istnienie w obszarze bezforemnym (pali: arūpa-loka)

Proces istnienia ma dwa aspekty:

kamma-bhava (pali; pol.: proces karmiczny) - karmicznie aktywna część istnienia, będąca przyczyną odrodzenia i składająca się z dyktowanych wolą, korzystnych (kusala) i niekorzystnych (akusala) uczynków. (patrz wyżej: współzależne powstawanie).
uppattibhava (pali) - powstały z karmy narodziny, lub proces regeneracyjny, czyli karmicznie pasywna część istnienia, składająca się z powstawania i rozwoju powstałych z karmy, a zatem moralnie neutralnych umysłowych i fizycznych fenomenów istnienia.[3]