Bibliologia
Z Wikipedii
Bibliologia, zwana też księgoznawstwem - to nauka humanistyczna, której przedmiotem badań jest książka we wszystkich jej aspektach, czyli jako obiekt materialny, nośnik treści a także społeczne narzędzie kultury. Zajmuje się ona zarówno książką dawną jak i współczesną, oraz instytucjami z nią związanymi t.j. wydawnictwa, drukarnie, księgarnie, biblioteki, ośrodki informacji.
Spis treści |
[edytuj] Historia pojęcia
Nazwa bibliologia pochodzi od greckiego biblion albo biblos (książka) i logos (nauka). Termin został użyty po raz pierwszy przez prof. historii naturalnej na Uniwersytecie Bolońskim. Praca Bibliologia Ulissesa Aldrovani (1522-1605)nigdy nie ukazała się drukiem, nie wiadomo zatem jak autor definiował to pojęcie. Termin ten został wykorzystany również przez innego francuza księdza Jean Joseph Rive (1730-1792). Za właściwego twórce terminu uważa się jednak francuskiego bibliotekarza i bibliografa Gabriel Etienne Peignot (1767-1849), który użył tej nazwy w swojej pracy Dictionnaire raisonne de bibliologie(1802-1804) według niego bibliologia to ogólna nauka o książce "najobszerniejsza i najbardziej uniwersalna ze wszystkich ludzkich umiejętności" w której skład wchodzą:
- glossologia, czyli nauka o językach
- dyplomatyka, czyli nauka o pismach,
- bibliopojeja, czyli wiedza o tworzeniu książek
- typografia, czyli nauka o drukarstwie,
- bibliopolia, czyli nauka o księgarstwie,
- bibliografia, czyli znajomość książek, wiedza o książkach,
- powszechna historia piśmiennictwa.
W Polsce termin ten pojawił się po raz pierwszy u schyłku XIXw., m.in. w Wielkiej Encyklopedii Powszechnej Ilustrowanej (1894-1914) i Encyklopedii Powszechnej Samuela Orgelbranda. w tej ostatniej termin bibliografia użyto w haśle bibliopoleja, która oznaczała naukę "o rzeczy książkowej".
[edytuj] Problemy z definicją
Termin bibliologia używany jest często zamiennie z księgoznawstwem, a dawniej również z pojęciem bibliografia czy bibliognozja. Współcześnie, bibliologia ma wiązać w sobie takie autonomiczne nauki jak: edytorstwo, informacja naukowa, księgarstwo, bibliografia, bibliotekarstwo, bibliologia historyczna czy czytelnictwo. Niektórzy współcześni badacze uważają jednak, że bibliologia jest częścią interdyscyplinarnej dziedziny, na którą składają się: bibliotekoznawstwo, informacja naukowa, bibliologia i bibliografia. Polska Bibliografia Bibliologiczna (bieżąca bibliografia dziedzinowa z zakresu nauki o książce i dyscyplin pokrewnych), grupuje piśmiennictwo w 7 głównych działach : Bibliologia, Informacja Naukowa, Dokumentacja, Bibliografia, Struktura i dzieje książki, Wytwarzanie książki, Bibliotekarstwo, Użytkowanie książki.
Nauki pokrewne bibliologii to:
- archiwistyka - nauka o gromadzeniu dokumentów
- kodykologia - nauka o rękopisach sprzed ery druku
- prasoznawstwo - nauka o czasopismach, a także wszelkich innych zbiorach informacji pochodzenia dziennikarskiego
[edytuj] Bibliografia
1. Bibliologia, biblioteki, bibliotekarze/ pod red. D. Grygrowskiego i E. B. Zybert. Warszawa 2005.
2. Oblicza kultury książki: prace i studia z bibliologii i informacji naukowej. Wrocław 2005.
3. Koredczuk, Bożena. Początki teorii bibliologii. Wrocław 2005.
