Bitwa pod Chickamauga
Z Wikipedii
| Bitwa pod Chickamaugą Wojna secesyjna |
|||||||||||||||||
 Bitwa pod Chickamagua, Kurz i Allison, ok. 1890 |
|||||||||||||||||
| Data | 18-20 września 1863 | ||||||||||||||||
| Miejsce | Hrabstwa Catoosa i Walker (stan Georgia) | ||||||||||||||||
| Wynik | Wygrana wojsk Konfederacji | ||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
Bitwa pod Chickamauga stoczona została w dniach 18 - 20 września 1863 r. w trakcie wojny secesyjnej. Nazwę swą wywodzi od rzeczki Chickamauga Creek wpadającej do Tennessee River w stanie Georgia.
Krwawa bitwa zakończyła się zdecydowanym zwycięstwem Konfederatów pod wodzą generała Bragga nad wojskami generałów północy Rosecransa i Georga H. Thomasa. Po bitwie unioniści zmuszeni zostali do odwrotu w kierunku Chattanoogi gdzie doszło do kolejnej wielkiej bitwy. Bragg z ogólnej liczby 66 000 żołnierzy stracił 2312 zabitych oraz 14 674 rannych, a także 1468 zaginionych i jeńców. Południowcy posiadający 56 965 ludzi stracili natomiast 1657 zabitych, 9756 rannych i 4757 zaginionych oraz jeńców.
[edytuj] Przed bitwą
W chwili gdy trwały ofensywy Ulyssesa S. Granta w Vicksburgu oraz Josepha Hookera w Wirginii, armia Cumberlandu pod wodzą Williama Rosecransa długi czas pozostawała w bezczynności. W czerwcu w końcu generał ruszył wreszcie ze swoimi ludźmi i tak zręcznie manewrował, iż przeciwnik pod wodzą Braxtona Bragga zdecydował wycofać się w końcu w rejon Chattanoogi.
Gdyby armia Północy była silniejsza, zdążyłaby pod Chattanoogę i Knoxville zanim Konfederaci zdążyliby wzmocnić swoje siły. Plan Lincolna przewidywał wymarsz wojska Rosecransa w kierunku Chattanoogi i równoczesny marsz armii Ohio pod wodzą Ambrose Burnside pod Knoxville. Rosecrans jednak aż do 16 sierpnia wstrzymywał się z wymarszem. Dopiero po wyraźnym rozkazie generała Hallecka zarządził marsz w wyznaczonym kierunku. Równocześnie armia Ohio licząca 24 000 ludzi podjęła marsz w 4 kolumnach do Knoxville. 10 000 obrońców miasta widząc zbliżające się siły północy opuściły miasto i wycofały się w kierunku Chattanoogi. Dnia 3 września wojska Burnside'a zajęły miasto. W celu stoczenia bitwy z unionistami Bragg otrzymał w sukurs dwie dywizje Josepha E. Johnstona. Prezydent Jefferson Davis, który zdawał sobie sprawę ze złego morale armii Tennessee, zamierzał mianować początkowo na głównodowodzącego armią Roberta E.Lee. Ten jednak zajęty był walkami z wojskami George'a Gordona Meade'a pod Rappahannock River. W związku z tym dowodzenie nad siłami Konfederatów objął generał James Longstreet ,który na czele dwóch dywizji wyruszył do Georgii. Dnia 9 września jego żołnierze ruszyli koleją w kierunku miejsca zbiórki. Ponieważ jednak siły Rosecransa obsadziły wcześniej wschodnią część Tennessee, południowcy zmuszeni zostali dodatkowo przejechać 1440 km przez południową i północną Carolinę. W momencie bitwy punkt docelowy osiągnęła zaledwie połowa wysłanych tam żołnierzy. Bragg zdając sobie sprawę z faktu, że wzmocnienia są już w drodze, rozpoczął samotnie ofensywę. Generał trzykrotnie nakazywał atak na armię Cumberlandu, za każdym razem jednak oficerowie odmawiali wykonania rozkazu. W tym czasie Rosecrans zebrał swoją armię w dolinie rzeki West Chickamauga Creek.
Gdy w końcu 18 września nadciągnęły wojska Longstreeta prowadzone przez Johna Bella Hooda, teksańczyka rannego w ramię pod Gettysburgiem, Bragg mógł wreszcie poprowadzić na przeciwnika swoje przeważające liczebnie siły. Południowcom udało się nawet obejść przeciwnika z flanki, jednak dalszy marsz południowców powstrzymała kawaleria Unii. Dodatkowo w nocy wojska Unii wzmocnione zostały korpusem George'a Thomasa. Gdy w nocy 19 września w końcu obie strony stanęły naprzeciwko siebie, doszło do największej bitwy na zachodnim froncie walk.
[edytuj] Bitwa
Bragg zamierzający okrążyć lewą flankę armii Cumberlandu, wysłał swoich ludzi w sile jednej dywizji naprzeciw korpusu Thomasa. Ten otrzymał jednak wcześniej posiłki od Rosecransa, dzięki czemu w wyniku gwałtownych walk przynoszących olbrzymie straty po obu stronach, utrzymał większość swoich pozycji. Gęsty las uniemożliwiał mimo to wojskom Północy odpowiednią łączność i widoczność. Wieczorem nadciągnął w końcu generał Longstreet w sile dwóch brygad. Bragg podzielił swoje wzmocnione siły na dwie części rozesłane na oba skrzydła. Dowodzenie nad lewym skrzydłem objął James Longstreet. Prawym natomiast dowodził Leonidas Polk. Bragg zarządził wówczas atak z obu skrzydeł, który miał nastąpić następnego dnia o świcie. Atak sił Polka opóźnił się jednak o kilka godzin nie wyrządzając większej szkody obronie wojsk Thomasa. Wówczas Bragg nakazał atak siłom Longstreeta całymi siłami na przeciwnika.
Atak Konfederatów nastąpił o godzinie 11:30, w chwili gdy Rosecrans wysyłał kolejne wzmocnienia na swoje lewe skrzydło. Wówczas jeden z oficerów sztabowych dostrzegł jedną z dywizji Północy wyłaniającą się na prawym skrzydle wśród lasów. Powstała luka pomiędzy wojskami Unii, w którą wtargnęły siły Konfederatów zamykając pierścień wokół wojsk Północy na obu skrzydłach. Unioniści widząc zagrożenie wpadli w panikę. Podczas gdy Konfederaci niszczyli prawą flankę nieprzyjaciela, pozostałe siły Unii z Rosecransem na czele i kilkoma dowódcami wycofały się do położonej 12 km Chattanoogi. Longstreet zauważył swoją szansę i rzucił swoje rezerwy do przodu do decydującego ataku. Zmusiło to żołnierzy Północy do utworzenia nowej linii frontu. George Thomas otrzymał wsparcie wojsk Gordona Grangera dowódcy wojsk rezerwowych Unii. Wcześniej Granger nie zważając na rozkazy wyruszył na czele swych wojsk w kierunku z którego padły strzały. Dzięki temu kolejne ataki Konfederatów zostały odparte, a wieczorem wojska Thomasa i Grangera mogły wycofać się w kierunku Chattanoogi. Następnego dnia Longstreet i Forrest zamierzali ścigać uciekającego przeciwnika, chcąc całkowicie zniszczyć Armię Cumberlandu, jednak Bragg z uwagi na wysokie straty Konfederatów odmówił obu dowódcom. Armia Tennesee miała prawie 30% strat w zabitych, rannych i zaginionych. straciła też 10 generałów. Johnowi Bellowi Hoodowi amputowano nogę. Południowcy stracili też połowę koni artyleryjskich. Następnym celem Bragga było wygłodzenie przeciwnika w rejonie Chattanoogi.
Po bitwie Bragg zdymisjonował 3 generałów, w tym Polka, za brak wsparcia w trakcie bitwy. Rosecrans w tym czasie odsunął od funkcji dowodzenia George'a Thomasa. Korpus ekspedycyjny pod wodzą Hookera skierował się w kierunku Chattanoogi, do którego dołączyć miały siły Ulyssesa S. Granta. W październiku Longstreet otrzymał rozkaz ataku na Knoxville. Obie strony przygotowywały się do nowej bitwy pod Chattanoogą.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- CWACS Battle Summaries: Chickamauga National Park Service (en)
- Chickamauga historyanimated.com (en)
