Bitwa pod Goglandem
Z Wikipedii
| Bitwa pod Goglandem wojna rosyjsko-szwedzka (1788-1790) |
|||||||||||||||||
 Bitwa pod Goglandem |
|||||||||||||||||
| Data | 17 lipca 1788 | ||||||||||||||||
| Miejsce | Gogland | ||||||||||||||||
| Wynik | taktyczny remis, strategiczne zwycięstwo Rosjan | ||||||||||||||||
| Przyczyna | próba desantu armii szwedzkiej pod Oranienbaumem | ||||||||||||||||
| Terytorium | Zatoka Fińska | ||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
Bitwa pod Goglandem miała miejsce 17 lipca 1788 roku podczas wojny rosyjsko-szwedzkiej 1788-1790.
Spis treści |
[edytuj] Wstęp
W momencie wybuchu wojny z Rosją w 1788 roku Szwedzi zaplanowali niezwykle śmiały atak na samą stolicę imperium - Sankt Petersburg. Jedna ze szwedzkich armii miała przejść przez Finlandię i wkroczyć na teren Rosji, druga armia, osłaniana przez flotę przybrzeżną, powinna w tym czasie posuwać się wzdłuż fińskiego wybrzeża w głąb Zatoki Fińskiej, natomiast trzecia armia miała być przewieziona morzem przez flotę wojenną, by dokonać desantu w okolicach Oranienbaum, skąd następnie miała ruszyć na Petersburg. By tego dokonać, należało zablokować rosyjską flotę wojenną w Rewalu i w Kronsztadzie.
Na początku lipca szwedzka flota wojenna, w której skład wchodziło 15 okrętów liniowych, wpłynęła do Zatoki Fińskiej i stanęła w ufortyfikowanym porcie Sveaborg, z którego następnie 14 lipca wypłynęła w kierunku Oranienbaumu. W pośpiechu zebrana flota rosyjska mająca 17 okrętów liniowych i dowodzona przez admirała Samuela Greiga wypłynęła z Kronsztadu i spotkała flotę szwedzką 17 lipca 1788 roku w pobliżu wyspy Gogland.
[edytuj] Bitwa
Obie floty w przybliżeniu były sobie równe, różniły sie tylko poziomem swych dowódców - podczas gdy wódz floty rosyjskiej Greig był doświadczonym oficerem marynarki, dowodzący Szwedami książę Karol nie miał zbyt wielkiego pojęcia o walce na morzu. Podczas bitwy doszło do walki obu okrętów flagowych, na skutek której flagowy okręt księcia Karola musiał opuścić swoją linię i w chmurach dymu wycofał się z walki. Następnie okręt flagowy Greiga Rościsław, mający na pokładzie 100 dział, zaatakował 70-działowego Księcia Gustawa, którym dowodził wiceadmirał Gustaw Wachtmeister. Okret szwedzki został zmuszony do poddania się. W innym miejscu toczących sie walk Szwedzi poważnie uszkodzili 74-działowego Władysława, który stracił sterowność i dopiero, gdy otoczony został przez szwedzkie okręty, poddał się 62-działowem okrętowi Kronprins Gustav Adolf. Bitwa trwała sześć godzin i przerwana została na skutek zapadających ciemności, która rozdzieliła obie floty. Było to korzystne dla szwedzkich okrętów, gdyż tym zaczęło już brakować amunicji.
[edytuj] Po bitwie
Obie strony, co się rzadko zdarza, zdobyły po jednym okręcie przeciwnika. Jednak Rosjanie ponieśli większe straty - około 600 ludzi zabitych w porównaniu z 200-300 zabitymi Szwedami. Bitwa taktycznie była nierozstrzygnięta, jednak strategiczne zwycięstwo odniósł Greig, któremu udało się nie dopuścić do szwedzkiego desantu.
Flota szwedzka wraz całym transportem wojska wróciła do portu Sveaborg.
[edytuj] Walczące floty
[edytuj] Szwecja
- 15 okrętów liniowych
- 7 fregat
- RAZEM: 22 okręty i 1 180 dział
[edytuj] Rosja
- 100-działowy trzypokładowy okręt liniowy Rościsław
- 74 działowe okręty liniowe (8 okrętów): Wsiesław, Mieczesław, Rodisław, Mścisław, Władysław
- 66 działowe okręty liniowe (8 okrętów)
- duże fregaty (7 okrętów)
- RAZEM: 24 okręty i 1 236 dział
[edytuj] Uwagi
- ↑ Według Małej Encyklopedii Wojskowej flota szwedzka liczyła 15 okrętów liniowych, 13 fregat, 5 mniejszych jednostek oraz statki transportowe z desantem na pokładzie - łącznie 1290 dział
- ↑ Według Małej Encyklopedii Wojskowej flota rosyjska liczyła 17 okrętów liniowych, 8 fregat i 8 mniejszych jednostek - łącznie 1450 dział
- ↑ Według Małej Encyklopedii Wojskowej Rosjanie stracili 1 okręt liniowy i około 1000 zabitych i rannych
- ↑ Według Małej Encyklopedii Wojskowej Szwedzi stracili 1 okręt liniowy i 470 zabitych i rannych
[edytuj] Literatura
- Anderson, R.C. Naval Wars in the Baltic, 1522–1850 (London, 1969)
- Derry, T.K. 'Scandinavia' in The New Cambridge Modern History, Volume IX (Cambridge, 1965).
- Mała Encyklopedia Wojskowa, 1967, Wydanie I
