Bitwa w zatoce Mobile

Z Wikipedii

Bitwa w zatoce Mobile Wojna secesyjna
Data	5 sierpnia 1864
Miejsce	Zatoka Mobile u wybrzeży Alabamy
Wynik	Zwycięstwo Unii
Strony konfliktu Unia Konfederacja Dowódcy David Farragut Gordon Granger Franklin Buchanan Dabney Maury Siły 18 okrętów wojennych w tym 2 kanonierki i 4 monitory 5500 żołnierzy 3 kanonierki 1 okręt pancerny 600 żołnierzy w Forcie Morgan 818 żołnierzy w Forcie Gaines Straty 145 zabitych 177 rannych 1 monitor zatopiony 12 zabitych 20 rannych 123 wziętych do niewoli 2 kanonierki i okręt pancerny zdobyte

Bitwa w zatoce Mobile to bitwa morska rozegrana w trakcie wojny secesyjnej. Bitwa stoczona została 5 sierpnia 1864 roku i miała na celu zablokowanie należącego do konfederatów portu Mobile, leżącego nad zatoką o tej samej nazwie.

Spis treści 1 Bitwa 2 Siły nawodne obu stron 2.1 Unia 2.2 Konfederacja 3 Bibliografia 4 Przypisy 5 Linki Zewnętrzne

[edytuj] Bitwa

Flota Unii dowodzona przez Davida Farraguta miała na celu zajęcie zatoki Mobile oraz zdobycie strzegących jej umocnień: Fortu Morgan i Fortu Gaines. Oprócz dobrze uzbrojonych fortów, aby zawęzić pole manewru flocie unijnej, konfederaci postawili u wejścia do zatoki zagrody z wbitych w dno pali, a wąskim kanale żeglownym - oddalonym od Fortu Morgan o około 350 metrów - zaporę minową.

Największym problem dla Farraguta był wejście w zatokę. Zdecydował on, że forsowanie kanału zostanie przeprowadzone w dwóch kolumnach: monitory po prawej, biorąc na siebie cały ogień fortu, a spięte parami korwety i kanonierki (te pierwsze miały osłaniać te drugie swymi wysokimi burtami, przy czym same zostały prowizorycznie zabezpieczone workami z piaskiem - na korwecie USS Richmond zawieszono ich aż 3000).

Wprawdzie posiadając 18 okrętów unioniści mieli znaczną przewagę nad konfederatami, ale już na samym początku flota Unii straciła monitor USS Tecumseh, który idąc na czele dostrzegł wyłaniającą się zza cypla Półwyspu Mobile sylwetkę taranowca CCC Tennessee i - pragnąc go czym prędzej zaatakować - zmienił gwałtownie kurs i wszedł na pole minowe. Eksplodowały przypuszczalnie dwie miny^[1]. W ciągu zaledwie dwóch minut okręt zatonął, a wraz z nim zginęło 94 marynarzy. 21 zdołało się uratować¹.

Pozostałe monitory zatrzymały się, zaś dowódca prowadzącej lewą kolumnę korwety USS Brooklyn zorientował się, że wszedł w pole minowe i zaczął się cofać, co spowodowało niemały zamęt. Znalazłszy się pod ogniem konfederackich okrętów i Fortu Morgan Farragut miał do wyboru odwrót lub wejście kolejnych jednostek na pole minowe. Wtedy właśnie miał wydać swój słynny rozkaz: "Do diabła z minami! Cała naprzód!" (ang. "Damn the torpedoes! Full speed ahead!")^[2], po czym wyminął Brooklyn i poprowadził flotę w wejście do kanału skutecznie omijając konfederackie pole minowe.

Sforsowanie kanału było znacznym sukcesem, teraz należało jeszcze pokonać flotyllę konfederatów. a ich wolny^[3] taranowiec CSS Tennessee, po wielokrotnych bezskutecznych próbach taranowania szybkich okrętów przeciwnika, osaczony, z uszkodzoną maszyną sterową i urwanym kominem (zo zredukowało jego prędkość o połowę), został poddany przez admirała Buchanana, który złożył kapitulację na okręcie Farraguta. Z trzech kanonierek konfederackich bez większych uszkodzeń wyszła tylko Selma, której udało się uciec do Mobile; pozostałe dwie, osadzone na mieliznach, wpadły w ręce unionistów. Rozpoczęta o godz. 6.30 bitwa zakończyła się o 9.45.

Jeszcze tego samego dnia po południu kanonierki podpłynęły pod trzeci, niewielki, zaledwie 6-działowy Fort Powell broniący zachodniego wejścia i ostrzelały go od strony zatoki, powodując znaczne zniszczenia. Załoga utrzymała się do zmroku, by pod osłoną ciemności ewakuować się na stały ląd wysadzając umocnienia w powietrze. Podobny los spotkał 6 sierpnia Fort Gaines (również ostrzelany od strony zatoki), który skapitulował rankiem następnego dnia.

9 sierpnia okręty unijne (w tym także zdobyczny Tennessee) rozpoczęły wielodniowe bombardowanie Fortu Morgan. 17 sierpnia oddziały gen. Grangera wylądowały u nasady półwyspu i zaczęły przygotowywać się do szturmu. M.in. w odległości 5 km od fortu ustawiono baterię 34 ciężkich dział. O świcie 22 sierpnia rozpoczął się huraganowy ogień z lądu i morza (na fort tego dnia spadło ponad 3000 pocisków), co spowodowało znaczne straty w sprzęcie (głównie lawety dział) i konstrukcji wałów, wobec czego dowódca obrony, gen. Page, poddał się unionistom 23 tegoż miesiąca.

Zdobycie fortów ostatecznie zacisnęło blokadę morską portu i miasta Mobile, które ostatecznie wpadło w ręce unionistów 12 kwietnia 1865 roku.

[edytuj] Siły nawodne obu stron

[edytuj] Unia

14 drewnianych okrętów (w większości slupów z napędem śrubowym lub bocznokołowym):

• USS Brooklyn
• USS Itasca
• USS Kennebec
• USS Monongahela
• USS Oneida
• USS Richmond
• USS Seminole
• USS Hartford (flagowy Farraguta)
• USS Galena
• USS Metacomet
• USS Octorara
• USS Lackawanna
• USS Ossipee
• USS Port Royal

4 Monitory

• USS Tecumseh
• USS Manhattan
• USS Winnebago (dwuwieżowy, rzeczny)
• USS Chickasaw (dwuwieżowy, rzeczny)

[edytuj] Konfederacja

1 okręt pancerny - taranowiec

• CSS Tennessee (flagowy Buchanana)

3 kanonierki

• CSS Morgan
• CSS Gaines
• CSS Selma

[edytuj] Bibliografia

• Jack Friend: West Wind, Flood Tide: the Battle of Mobile Bay. Annapolis, Naval Institute Press 2004, ISBN 978-1591142928
• Kevin M. Levin: Encyclopedia of the American Civil War: A Political, Social, and Military History. W.W.Norton & Company 2000, ISBN 0-393-04758-X
• Piotr Olender: Wojny morskie 1860-1883. Warszawa: Magnum-X, 2005. ISBN 83-88920-21-3. 

Przypisy

[edytuj] Linki Zewnętrzne

• Obrazy przedstawiające bitwę