Boeing 707
Z Wikipedii
Boeing 707 – samolot pasażerski produkowany przez wytwórnię Boeing, w służbie od 1958 roku. Dzięki dużej prędkości, zasięgowi i ilości miejsc odznaczał się dużą ekonomicznością w eksploatacji. Był pierwszym pasażerskim odrzutowcem, który odniósł sukces komercyjny. Ponadto, rodzina samolotów typu 707 położyła solidne podstawy pod długoletnią dominację firmy Boeing na rynku producentów samolotów pasażerskich.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Po odkryciu potencjału silników odrzutowych w lotnictwie komercyjnym, firma Boeing (przy olbrzymim ryzyku finansowym) zdecydowała się na rozwój konstrukcji odrzutowego samolotu transportowego, który mógłby spełnić wojskową rolę powietrznego tankowca, a jednocześnie byłby łatwy do zaadaptowania jako samolot pasażerski. Prototyp powstały w wyniku tego eksperymentu, znany jako 367 Dash 80, odbył swój pierwszy lot 16 czerwca 1954 roku. US Air Force, będąc pod wrażeniem nowej konstrukcji, zamówiła powiększoną wersję z poszerzonym kadłubem (do 12 stóp, przy 11 stopach w samolocie Dash 80). W efekcie powstała maszyna o nazwie KC-135 (powietrzny tankowiec/samolot transportowy) – wyprodukowano ponad 800 sztuk. Z początku Boeing planował sprzedawać liniom lotniczym samolot o takich samych rozmiarach jak KC-135. Jednakże klienci wyrazili zapotrzebowanie na jeszcze większy samolot – tak powstał model 707, wydłużona konstrukcja z nieco poszerzonym kadłubem (do 12 stóp i 4 cali).
Pierwszy produkcyjny Boeing 707 (model 707-120 dla linii Pan-Am) poleciał 20 grudnia 1957 roku i wszedł do służby nieco później w następnym roku. Powstało kilka wersji samolotu: podobny 707-220, krótszy 138 dla linii Qantas i wydłużony 707-320, który odbył swój pierwszy lot w czerwcu 1959 roku. Modele 120 oraz 320 zostały później wyposażone w nowe silniki typu JT3D (w miejsce oryginalnych JT3 i JT4) i uzyskały nowe oznaczenie 707-120B oraz 770-320B. Boeing 707-320C był modelem przejściowym, a 707-420 był napędzany silnikami RollsRoyce Conways. Ponadto we wczesnych latach 70. były próby użycia motorów CFM-56 (w modelu 707-700), lecz rozwiązanie to nigdy nie weszło do produkcji.
Obecnie, większość pozostających w służbie Boeingów 707 zostało przerobionych na maszyny transportowe.
[edytuj] Boeingi 707 w wersjach wojskowych
Siły lotnicze wielu państw zdecydowały się na zakup samolotów serii 707, nowych lub używanych, z przeznaczeniem do transportu ogólnego, użycia jako tankowce powietrzne oraz jako samoloty walki elektronicznej. Na bazie 707 powstało także kilka innych znanych konstrukcji:
- E-3 Sentry to wyspecjalizowane powietrzne centrum wczesnego ostrzegania (AWACS), charakteryzujące się wielkim obrotowym talerzem nad kadłubem,
- E-6 Mercury pełni w marynarce USA rolę jednostki TACOMO (Take Charge and Move Out) – pomaga w utrzymaniu łączności z atomowymi okrętami podwodnymi,
- E-8 J-Stars (Joint Surveillance Target Attack Radar System) pełni rolę centrum dowodzenia nad polem bitwy.
Inne wojskowe 707-ki otrzymały oznaczenia C-137 lub C-18, ale lata także dużo samolotów tego typu, które nie posiadają specjalnych nazw.
[edytuj] Produkcja
Produkcja komercyjna Boeinga 707 zakończyła się w 1978 roku. Powstało w sumie 878 egzemplarzy tego samolotu w różnych wersjach. Ograniczona produkcja wersji wojskowych trwała do roku 1990. Obecnie w służbie komercyjnej pozostaje około 130 sztuk tej maszyny.
[edytuj] Historia jednego egzemplarza
Prototyp serii 707, oznaczony kryptonimem Dash 80, służył przez 18 lat jako latające laboratorium, zanim w maju 1972 roku został przekazany do Smithsonian Air and Space Museum (muzeum lotnictwa). Mimo znaczącego wkładu, jaki ta konstrukcja wniosła w rozwój współczesnego lotnictwa cywilnego, nie znalazło się dla niej miejsce na wystawie i przez 18 lat spoczywała zakonserwowana na pustyni w Arizonie. W maju 1990 roku, za zgodą Smithsonian, firma Boeing zabrała odrzutowiec z powrotem do Seattle w celu pełnego odtworzenia i przywrócenia zdolności lotnych. Odnowiony Dash 80 odbył 15 lipca 1991 roku specjalny przelot nad pięcioma zakładami Boeinga w rejonie Puget Sound w celu uczczenia 75 lecia firmy oraz 37 rocznicy swojego pierwszego lotu. Obecnie egzemplarz ten znajduje się w muzeum Boeinga.
[edytuj] Parametry samolotu
| Porównywane modele | Prototyp 367-80 (1954) | Model 707-320B |
|---|---|---|
| Rozpiętość skrzydeł | 39,6 m | 44,42 m |
| Długość | 39,0 m | 46,6 m |
| Powierzchnia skrzydeł | 223 m² | 280 m² |
| Masa całkowita | 86.184 kg | 152.400 kg |
| Prędkość podróżna | 885 km/h | 977 km/h |
| Zasięg | 5681 km | 9913 km |
| Maksymalny pułap lotu | 13106 m | 10973 m |
| Jednostki napędowe | Cztery silniki Pratt & Whitney JT3 o ciągu 4500 kg każdy | Cztery silniki Pratt & Whitney JT3D o ciągu 8100 kg każdy |
| Kabina pasażerska | Brak miejsc dla pasażerów w prototypie | 141 pasażerów w dwóch klasach lub 189 osób w klasie ekonomicznej |
