Borneo Północne

Z Wikipedii

Borneo Utara North Borneo Borneo Północne
← ← 1882-1963 →
Flaga Godło
Dewiza: (łac.) Pergo et Perago
Państwo	Wielka Brytania
Język urzędowy	malajski, angielski
Stolica	Jesselton
Status terytorium	protektorat Wielkiej Brytanii
Powierzchnia  • całkowita	76,115 km²
Liczba ludności (1936)  • całkowita   • gęstość zaludnienia	285,000 3,7 osób/km²
Jednostka monetarna	Dolar Północnego Borneo
Utworzenie	maj 1882
Niepodległość Przyłączenie do Malezji	31 sierpnia 1963 16 września 1963

Borneo Północne - dawny brytyjski protektorat w Azji.

Terytorium Północnego Borneo było pierwotnie częścią sułtanatu Brunei. W 1865 amerykański konsul w Brunei odkupił je od sułtana na okres 10 lat. Stany Zjednoczone nie potrzebowały jednak azjatyckiej kolonii, więc odsprzedały ją brytyjskiej kolonii w Hong Kongu. Brytyjczycy założyli osadę u ujścia rzeki Kimanis. Próba kolonizacji nie powiodła się jednak i w 1866 osada przestała istnieć.

W styczniu 1875 Brytyjczycy odsprzedali na 10 lat prawa do Północnego Borneo konsulowi Austro-Węgier, jednak również ten kraj nie był zainteresowany tym nabytkiem. Po nieudanej próbie odsprzedania terytorium Włochom, prawa do Północnego Borneo przejął Brytyjczyk Alfred Dent. W maju 1882 Dent założył Brytyjską Kompanię Północnego Borneo, która w imieniu korony brytyjskiej przejęła kontrolę nad tym terytorium, z zadaniem zorganizowania akcji kolonizacyjnej. Kompania stopniowo odkupywała od sułtana Brunei kolejne ziemie i przeprowadzała gwałtowną industrializację kolonii.

W 1888 Północne Borneo zostało przekształcone w brytyjski protektorat.

Od stycznia 1942 do czerwca 1945 Północne Borneo znajdowało się pod okupacją japońską, w czasie której infrastruktuta kraju została kompletnie zniszczona.

Po zakończeniu II wojny światowej Brytyjska Kompania Północnego Borneo nie była w stanie odbudować kraju ze zniszczeń wojennych, wobec czego 15 lipca 1946 protektorat został zniesiony, zaś kraj stał się brytyjską kolonią.

31 sierpnia 1963, po wycofaniu się Brytyjczyków, Północne Borneo uzyskało niepodległość.

16 września 1963 kraj zawarł unię z Malezją, na mocy której stał się jej częścią jako stan Sabah.