Borowodory

Z Wikipedii

Borowodory, borany to nieorganiczne związki chemiczne złożone z wodoru i boru. Dwa najprostsze borany są gazami (B₂H₆ i B₄H₁₀), cięższe cieczami np. (B₅H₉, B₅H₁₁, B₆H₁₀, B₆H₁₂), a B₁₀H₁₄ (dekaboran) jest ciałem stałym.

Ze względu na zwartość struktury wyróżniamy m.in. kloso-, nido- i arachno-borany. Mimo, że bor dysponuje tylko trzema elektronami walencyjnymi, borany zawierają często więcej wodoru niżby to wynikało z wartościowości. Jest to tłumaczone tworzeniem tzw. wiązań trójcentrowych - dwuelektronowych np. B-H-B.

Lekkie borany są bardzo łatwopalne - diboran B₂H₆ samorzutnie zapala się w powietrzu i płonie zielonym płomieniem dając przy tym dwukrotnie więcej ciepła niż spalanie takiej samej masy węglowodorów, a także bardzo gwałtownie reaguje z wodą, w wyniku reakcji tworząc kwas ortoborowy:

B₂H₆ + 6H₂O = 6H₂ + 2H₃BO₃

Pierwszym chemikiem który opisał i uzyskał borowodory w laboratorium był Alfred Stock:

4 BCl₃ + 3 LiAlH₄ = 2 B₂H₆ + 3 LiAlCl₄

[edytuj] Paliwo rakietowe

Z uwagi na tworzenie przez borowodory samozapalnych mieszanek wybuchowych, substancje tego typu były używane jako jedne z pierwszych paliw rakietowych, już na początku XX wieku. Jednak trudności techniczne przy manipulowaniu borowodorami i to, że przy spalaniu tworzą trujące wyziewy o silnym i przykrym zapachu, mocno ograniczyły ich używalność w rakietnictwie i astronautyce.

[edytuj] Zobacz też

• borowodór

 To jest tylko zalążek artykułu związanego z chemią i astronautyką. Jeśli możesz, rozbuduj go.