Chińscy Ochotnicy Ludowi
Z Wikipedii
Chińscy Ochotnicy Ludowi (ChOL; chiń. trad. 中國人民志願軍, uproszcz. 中国人民志愿军, pinyin: Zhōngguó Rénmín Zhìyuànjūn) zostali skierowani do Korei w związku z przekroczeniem przez wojska USA (ONZ) 38 równoleżnika i zbliżaniem się do granicy z ChRL, co odbierano jako zagrożenie od wschodu (USA obsadziły swoimi wojskami Tajwan, na który zbiegł w 1949 r. Czang Kaj-szek, udzieliły mu wsparcia wojskowego i stale w Cieśninie Tajwańskiej dochodziło do incydentów – był to punkt zapalny na południu Chin). Z drugiej zaś strony Mao uznawał Półwysep Koreański za tradycyjną strefę wpływów chińskich, jak to miało miejsce w poprzednich wiekach. Kolejnym czynnikiem była obawa, że wroga komunizmowi proamerykańska silna jedna Korea ze stacjonującymi wojskami USA będzie uciążliwym sąsiadem ChRL.
ChOL w końcu października przekroczyli graniczną rzekę Yalu w liczbie ok. 200 tys. W kolejnych miesiącach liczba ich stale wzrastała, tak że w wojnie koreańskiej uczestniczyło ich ok. 1–1,5 mln. Trzon stanowili weterani wojny domowej, ale byli również robotnicy, aktywiści partyjni, ludzie pióra (np. Wei Wei, Li Guowen), chłopi. Hasło ochotników brzmiało "Okazać sprzeciw amerykańskiej agresji – pomoc Korei". Jednostki ChOL zorganizowane w armie (np. XV armia – dowódca Qin Jiwei, XIX armia – dowódca Han Xianchu) podlegały jednemu naczelnemu dowództwu. Naczelnym dowódcą ChOL był Peng Dehuai, zastąpiony później przez Yang Yong. Uzbrojenie stanowiła broń strzelecka i ciężka, artyleria, czołgi i amunicja przekazana przez ZSRR, za którą później ChRL musiała zapłacić ZSRR. ZSRR natomiast zabezpieczała z powietrza granicę ChRL, dokonując lotów, i wzdłuż rzeki Yalu po stronie chińskiej. Konieczność zapłaty za broń, mimo że w Korei ginęli w interesie również ZSRR ochotnicy, spowodowała głęboką nieufność do Rosjan (zob. Uchwała KC KPCh w sprawie pewnych zagadnień historii partii po utworzeniu ChRL, tłum. polskie z chińskiego ambasada ChRL w Warszawie, 1983, str.31. "..zwartość i jedność partii i ludu pozwoliły... stawić czoła presji radzieckiej kliki kierowniczej i przy tym spłacić ZSRR zadłużenie zaciągnięte głównie na broń i amunicję w okresie wojny oporu o udzielenie pomocy Korei...", oraz China&World. Pekin 1983, tom 2, str. 37–38. "...Formalnie Chiny mają żal do ZSRR, ponieważ sam fakt że terytorium ZSRR nie zostało naruszone w trakcie wojny koreańskiej jest wystarczającą zapłatą za pomoc militarną..."
Oficjalnie liczby Chińskich Ochotników Ludowych nigdy nie podano, w informacjach chińskich pojawiała się liczba ok. 600 tys, a straty ogólne określano na 380 tys (zabici, ranni, zaginieni). Nawet Zhongguo Renmin Jiefangjun Jianshi (Zarys historii Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej, Pekin 1982), milczy w tej kwestii, a ocenia straty amerykańskie na 315 tys. – str. 86. Powszechnie przyjmowane przez anglo-amerykanów dane to ogólna liczba 1,2 mln, z czego straty ogólne to aż 900 tys. (tak podaje np. The New Encyclopaedia Britannica. University of Chicago 1979, edXV, vol.10, str.513). Obecnie historycy skłaniają się do liczby 400 tys. zabitych i 500 tys.rannych.
