Chropowatość powierzchni

Z Wikipedii

Chropowatość lub chropowatość powierzchni - cecha powierzchni ciała stałego, oznacza rozpoznawalne optyczne lub wyczuwalne mechanicznie nierówności powierzchni, niewynikające z jej kształtu, lecz przynajmniej o jeden rząd wielkości drobniejsze. Chropowatość w przeciwieństwie do innej podobnej cechy - falistości powierzchni, jest pojęciem odnoszącym się do nierówności o relatywnie małych odległościach wierzchołków. Wielkość chropowatości powierzchni zależy od rodzaju materiału i przede wszystkim od rodzaju jego obróbki.

W budowie maszyn stosuje się dwa parametry (stosuje się więcej parametrów - te dwa można uznać za podstawowe) określające:

Średnie arytmetyczne odchylenie profilu od linii średniej - Ra

Linia średnia jest teoretyczną linią, przy której suma kwadratów odległości wzniesień i zgłebień jest najmniejsza. Pomiaru dokonuje się na odcinku elementarnym Le określanym przez Polską Normę. Długość odcinka elementarnego zależy od wartości parametru chropowatości i może być równa jednej z sześciu wartości wyrażonych w milimetrach: 25; 8; 2,5; 0,8; 0,25; 0,08.

Wysokość chropowatości według dziesięciu punktów profilu - Rz

Średnia arytmetyczna wysokość pięciu najwyższych wzniesień ponad linię średnią pomniejszona o średnią pięciu najniższych wgłebień poniżej linii średniej.

Chropowatośc mierzona jest specjalnymi urządzeniami pomiarowymi zwanymi profilometrami. Większość z produkowanych obecnie urządzeń jest w stanie zmierzyć obydwa parametry.

Polska Norma wyróżnia 14 klas chropowatości. Każdej z nich odpowiada zakres chropowatości Ra lub Rz.

[edytuj] Chropowatość w rysunku technicznym

Na rysunkach technicznych chropowatość pokazuje się stosując znak chropowatości wraz z pożądanymi informacjami(norma PN-ISO 1302:1996): a - wartość chropowatości poprzedzona symbolem skali (np. Ra, Rz); b - wartość reprezentująca naddatek materiału na obróbkę; c - symbol kierunkowości struktury powierzchni; d - informacja o metodzie wykonania, rodzaju obróbki; e - wartość reprezentująca wysokość falistości, poprzedzona odpowiednim symbolem lub długość odcinka elementarnego jeżeli nie jest wyszczególniony w normie (ISO 4288); f - wartość parametru chropowatości innego niż Ra poprzedzona symbolem skali. Wszystkie parametry liczbowe podawane są w mikrometrach. Dodatkowo znak chropowatości umieszcza się w prawym, górnym rogu rysunku (odnosi się wtedy do wszystkich powierzchni elementu), oraz za nim w nawiasie rosnąco symbole dla chropowatości wyszczególnionych na rysunku.

Przykłady oznaczenia chropowatości

Oznaczenia kierunkowości struktury powierzchni (od lewej): równolegla do płaszczyzny rysunku, prostopadła, skrzyżowana (ukośnie do płaszczyzny rysunku), nieuporządkowana, punktowa, współśrodkowa, promieniowa