Czarny Jastrząb

Z Wikipedii

Czarny Jastrząb (ang. Black Hawk, właśc. Ma-ka-tai-me-she-kia-kiak, 1767 - 3 października 1838) - wódz wojenny Sauków i Lisów.

Urodził się w Saukenak, w dzisiejszym Rock Island w Illinois. W wieku 15 lat został "dzielnym". Tytuł ten przysługiwał wojownikowi, który zabił lub ranił wroga. Wykazał się w walkach przeciwko plemieniu Osagów, dzięki czemu został wodzem wojennym.

Czarny Jastrząb był wierny tradycjom swoich przodków. Nie przyjął chrześcijaństwa, zabraniał picia alkoholu. Jednak w przeciwieństwie do innych znaczących wojowników, nie wziął sobie kilku żon. Całe życie spędził z jedną kobietą - Śpiewającym Ptakiem.

W 1804 Amerykanie zaprosili Sauków na rozmowy pokojowe. Niektórzy wodzowie udali się do St. Louis gdzie zostali poczęstowani alkoholem i zaproponowano im podpisanie traktatu, który oddawał Stanom Zjednoczonym 6 milionów hektarów terenów plemiennych w zamian za nieco ponad 2 tysiące dolarów. Czarny Jastrząb nie uznał traktatu argumentując, że został on podpisany bez wiedzy plemienia, a wodzowie nie mieli upoważnienia do jego zatwierdzenia. Amerykanie nie uznali argumentacji wodza.

Do poważnych napięć doszło, gdy Amerykanie rozpoczęli w 1808 budowę fortu na nabytych terenach. Czarny Jastrząb ruszył by go zniszczyć, lecz wycofał się wobec przeważających sił wroga.

Gdy w 1812 wybuchła wojna amerykańsko-brytyjska, Czarny Jastrząb wspierał w niej Brytyjczyków. Tymczasem główny wódz obu plemion, Keokuk, był stronnikiem Amerykanów. Rozdźwięki w plemionach pogłębiły się, gdy Keokuk oddał Stanom Zjednoczonym wszystkie tereny plemienne, położone na wschód od Missisipi.

W 1832 Czarny Jastrząb wraz z 400 indiańskimi rodzinami przekroczył rzekę, by osiedlić się na oddanym przez Keokuka terenie w widłach rzek Mississippi i Rock na północy dzisiejszego stanu Illinois. Wywołało to panikę wśród białych osadników, którzy poprosili rząd o pomoc. Gubernator powołał milicję, do której zgłosiło się 1600 ochotników (wśród nich był Abraham Lincoln). Gdy Czarny Jastrząb dowiedział się o powołaniu milicji, postanowił wycofać się. Wysłał emisariuszy, którzy mieli powiadomić milicję o zamiarach Indian. Biali zabili posłów. Oddział milicji zaatakował wojowników. Potyczka kosztowała życie 11 ochotników i 3 Indian. Rozpoczęła się tzw. Wojna Czarnego Jastrzębia.

Do Sauków i Lisów przyłączyli się wojownicy z plemion Winnebago i Potawatomi. Indianie rozpoczęli rajdy na wsie i farmy. Wśród osadników wybuchła panika, tysiące z nich uciekały.

Siły Czarnego Jastrzębia były zbyt małe, by stawić czoła ścigającym ich żołnierzom. Wódz postanowił schronić się za Mississippi. 2 sierpnia 1832 przeprawiający się przez rzekę Indianie zostali zaatakowani przez okręt wojenny. Ci, którym udało się przedostać na drugi brzeg padli ofiarą Siuksów, którzy wspomagali Amerykanów. Z 500 ludzi Czarnego Jastrzębia przeżyło około 150. Wojna, która kosztowała życie 72 białych i 450 - 500 Indian, dobiegła końca.

Czarny Jastrząb poddał się Amerykanom. Został uwięziony i przez kilka miesięcy obwożony w klatce po miastach, gdzie wystawiano go na widok publiczny. Po uwolnieniu wrócił do Iowa. Przez kilka ostatnich miesięcy życia był obiektem podziwu wśród białych. Często zapraszano go na obrady lokalnych władz.

Czarny Jastrząb zmarł w swoim domu nad brzegami Des Moines River 3 października 1838. Podczas swojego ostatniego publicznego wystąpienia, 4 lipca 1838, powiedział: Przed kilku laty walczyłem przeciwko wam. Robiłem źle... być może... Lecz przeszłość została pogrzebana. Zapomnijmy o tym. Rock River to piękny kraj. Kochałem swoje wsie, pola i domy moich ludzi. Teraz on jest wasz. Dbajcie o niego tak, jak my. Został pochowany zgodnie z indiańskim zwyczajem ubrany w mundur, który otrzymał od generała Jacksona.

W 1891 w pobliżu Rock Island, w miejscu gdzie niegdyś istniało Saukenak, stanął majestatyczny, granitowy pomnik Czarnego Jastrzębia dłuta Laredo Tafta.