Czartyzm
Z Wikipedii
Czartyzm (ang. chartism, od charter – karta) – był to masowy i radykalny ruch polityczny istniejący na przestrzeni lat 1836-49 w Wielkiej Brytanii, który zmierzał do wprowadzenia demokratycznych zmian w systemie wyborczym. Pierwszy dokument czartystów to wydana w 1837 Karta praw ludu (The People's Charter, stąd nazwa ruchu) stworzona w Londyńskim Stowarzyszeniu Robotniczym, zapoczątkowanym przez Williama Lovetta, stolarza-nauczyciela. Karta zawierała postulaty wyborcze: przeprowadzanie rokrocznie wyborów na podstawie powszechnego prawa wyborczego dla mężczyzn po 21 roku życia, zniesienie cenzusu majątkowego dla kandydatów na fotel poselski, tajne głosowanie, przyznanie posłom diet i podział kraju na 200 równych okręgów wyborczych. W maju 1839 petycja została przedłożona w obradach parlamentu, który ją jednak odrzucił. Dwukrotnie jeszcze podejmowano starania o zatwierdzenie karty, jednakże niepowodzenia tych przedsięwzięć spowodowały upadek czartyzmu.
