Delaminacja (kompozyty)
Z Wikipedii
 |
Zasugerowano, aby ten artykuł zintegrować z artykułem Rozwarstwienie. |
 |
Ten artykuł wymaga dodania linków wewnętrznych. Jeśli możesz, dodaj je teraz. Linki do innych haseł: hasło, hasłowy, hasłami zapisujemy jako [[hasło]], ''[[hasło]]wy'', '''[[hasło|hasłami]]'''. |
delaminacja - proces degradacji tworzyw kompozytowych, zwłaszcza laminatów. Polega na postępującym odspajaniu włókien konstrukcyjnych od lepiszcza ("matrycy") którym są połączone. Bezpośrednio spowodowany jest najczęściej przez powtarzające się obciążenia dynamiczne. Sprzyjają delaminacji błędy technologiczne, bardzo częste w amatorskiej produkcji laminatów, głównie nadmierne rozcieńczanie żywicy ze względów oszczędnościowych lub dla ułatwienia laminowania. Innymi czynnikami mogą być: niewłaściwy skład żywicy (np. rodzaj utwardzacza), brak preparacji włókien szklanych powodujący złe przyleganie żywicy, nieodpowiednie warunki termiczne w trakcie utwardzania żywicy itp.
Delaminacja jest prawie niespotykana w prawidłowo wykonanych kompozytach opartych na żywicach epoksydowych i winyloestrowych; siła przylegania żywicy do szkła i in. włókien jest na ogół tak duża, że przy znacznym obciążeniu ulega zniszczeniu cały element kompozytowy bez odspajania włókien. Na delaminację są natomiast bardzo narażone skorupy z laminatu poliestrowo-szklanego; poza słabszym przyleganiem do szkła poliestry charakteryzują się niższą odpornością na wodę i wpływy atmosferyczne. Powoduje to tzw. (popularnie choć nieprawidłowo) "osmozę" czyli przenikanie wody wzdłuż włókien szklanych w głąb skorupy; dodatkowo osłabia to spójność laminatu i przyspiesza obniżanie sztywności. W tych warunkach nawet niewielkie obciążenia powodują lawinową delaminację i zniszczenie struktury kompozytu.
Laminat w trakcie postępującej delaminacji charakteryzuje się znacznie obniżoną miejscowo sztywnością i wytrzymałością zwłaszcza w miejscach koncentracji naprężeń. Takiego laminatu nie można już w opłacalny sposób naprawić czy zregenerować (ponowne nasycenie włókna żywicą jest na ogół nieskuteczne). Jedynym sposobem przedłużenia jego żywotności jest po ew. uszczelnieniu i usztywnieniu zmiana sposobu użytkowania, np. dość popularne jest przerabianie laminatowych kadłubów jachtów żaglowych na łodzie wędkarskie -w warunkach braku naprężeń od takielunku kadłuby takie mimo znacznego stopnia delaminacji mogą zachować kształt i szczelność jeszcze przez wiele lat.
