Druk sitowy
Z Wikipedii
Druk sitowy w ogólnym znaczeniu jest techniką graficzną lub drukarską polegającą na tworzeniu odbitki poprzez przetłaczanie farby przez matrycę.
Zalicza się do niego:
- druk szablonowy
- przemysłowy sitodruk i
- serigrafię.
Druk szablonowy polega na wycinaniu w matrycy (arkuszach folii, tektury lub blachy) otworów, przez które po przyłożeniu matrycy do podłoża jest przetłaczana lub natryskiwana farba, tworząca obraz. Sitodruk polega na wykorzystaniu tzw. sita, czyli gęstej siatki jedwabnej, nylonowej lub metalowej, na którą nałożony jest pozytyw obrazu, jako kreskowy lub rastrowy szablon (tworzony z reguły fotochemicznie), 'zatykający' oczka siatki. Wydruk jest tworzony przez przetłaczanie farby na podłoże (ręcznie lub z użyciem "pras" sitodrukowych). Odpowiednio skonstruowane maszyny sitodrukowe umożliwiają druk także na zakrzywionych (np. cylindrycznych) podłożach. Precyzja i rozdzielczość druku sitowego jest bezpośrednio zależna od gęstości użytej siatki, i na ogół wielokrotnie niższa od standardowej osiągalnej np. w druku offsetowym.
Jest to jedyna kategoria druku, gdzie matryca (sito) nie jest obrazem odwróconym względem odbitki (wydruku).
Druk szablonowy był używany, zwłaszcza na Dalekim Wschodzie, od tysięcy lat, głównie do zdobienia tkanin. Sitodruk jest stosunkowo nową techniką drukarską, stosowaną w zasadzie od początku XX w. Zaletą druku szablonowego i sitodruku jest ogromna swoboda w dobieraniu podłoży drukarskich, co dotyczy w równej mierze materiału, faktury jak i kształtu. Dzięki temu np. druk szablonowy jest używany przez subkultury alternatywne (zwł. anarchistyczne, punkowe i alterglobalistyczne) do tworzenia ulicznych obrazów ściennych, a sitodruk stosuje się do przemysłowego nadrukowywania opakowań, gadżetów i tekstyliów (np. t-shirtów).
Interesującym przyczynkiem do historii sitodruku jest wykorzystanie go (ze względu na prostotę przygotowania form drukarskich i procesu druku w bardzo prymitywnych warunkach) w podziemnych drukarniach w Polsce w latach 70. i 80. XX w., zwłaszcza w technologii opracowanej przez Witolda Łuczywo do druku niezależnego pisma "Robotnik". Na początku lat 80. (tzn. w czasie stanu wojennego), w związku z konfiskatą dotychczas funkcjonujących drukarni "powielaczowych", technologia ta była naśladowana przez liczne podziemne oficyny wydawnicze, np. "Głos", jednak bez zadowalających rezultatów.
