Dzienniki Hitlera

Z Wikipedii

Dzienniki Hitlera lub pamiętniki Hitlera: jedna z najsłynniejszych mistyfikacji w powojennej historii Niemiec. Rzekome pamiętniki (62 tomy) zakupione zostały w kilku partiach w latach 1981–1983 przez niemiecki tygodnik Stern, za łączną sumę 9,3 mln marek. Ich istnienie zostało publicznie ogłoszone 25 kwietnia 1983. Stern zorganizował tego dnia międzynarodową konferencję prasową, wydał specjalny numer poświęcony znalezisku i rozpoczął druk fragmentów dzienników. Prawa do przedruku kupiło kilka czasopism zagranicznych, m.in. Paris Match i The Sunday Times.

Publikacja wywołała konsternację historyków, część z nich, konsultowana przez redakcję przed publikacją, skłaniała się do uznania ich za autentyczne, wśród nich uznane autorytety: urodzony w Niemczech amerykański historyk Gerhard Weinberg i brytyjski biografista Hitlera Hugh Trevor-Roper. Najgłośniejszym sceptykiem był kontrowersyjny brytyjski historyk David Irving, choć i on zmienił zdanie w trakcie dyskusji i uznał autentyczność Dzienników. Stern powoływał się dodatkowo na wyniki analiz grafologicznych, według których dzienniki zostały napisane ręką Hitlera. Jak się jednak później okazało, dostarczone grafologom materiały porównawcze były w znacznej częsci wytworzone przez tego samego fałszerza, co same dzienniki.

Fałszerstwo zostało zdemaskowane po niecałych dwóch tygodniach od ogłoszenia. 5 maja zespół ekspertów złożony z pracowników Federalnej Policji Kryminalnej RFN, archiwistów i materiałoznawców ogłosił, że rzekome dzienniki są wykonanym grubo po wojnie fałszerstwem, określając je wręcz mianem „groteskowo prostackiego”. Głównym dowodem był wynik analiz papieru, atramentu i innych materiałów, z których wykonane były zeszyty. Wykryto w nich komponenty, które nie były stosowane w przemyśle przed rokiem 1945. Eksperci orzekli, że papier wyprodukowany został po roku 1954, zaś atrament w niektórych tomach był „nie starszy, niż 12 miesięcy”. Historycy bez trudu wskazali też źródło ksiąźkowe, którym posługiwał się fałszerz dla odtworzenia warstwy faktograficznej. Był nim zbiór przemówień Hitlera z komentarzami, autorstwa Maxa Domarusa^[1]. Dzienniki powtarzały luki i błędy tej publikacji, a miejscami zawierały dosłownie przepisane z niej fragmenty tekstu.

Po ujawnieniu tej ekspertyzy Stern zakończył przedruk dzienników, przeprosił swoich czytelników i ujawnił źródło z którego fałszerstwa nabył. Dzienniki kupował dla Sterna dziennikarz Gerd Heidemann, sam zapalony kolekcjoner pamiątek z III Rzeszy. Pisane odręcznie 62 tomy, miały jakoby uratować się z katastrofy samolotu ewakującego rzeczy Hitlera, która miała miejsce 21 kwietnia 1945 pod Dreznem. Sprzedawca podawał się za pośrednika, prawdziwym sprzedawcą był rzekomo emerytowany generał, który przechował pamiętniki w NRD by wreszcie, po latach przemycać je w fortepianach na Zachód. Ich twórcą okazał się być ów rzekomy pośrednik, w rzeczywistości fałszerz ze Stuttgartu, Konrad Kujau, specjalizujący się w podrabianiu pisma i rysunków Hitlera. Kujau był też autorem większości z 700 przypisywanych Hitlerowi rysunków i obrazów opublikowanych w roku 1983 w albumie Adolf Hitler: Nieznany artysta^[2].

Kujau i Heidemann zostali aresztowani i skazani w roku 1985 za oszustwo, a Heidemann także za defraudację, na kary odpowiednio czterech i pół roku oraz czterech lat i ośmiu miesiecy więzienia. Stern stracił wiarygodność i odnotował znaczny spadek sprzedaży przez kilka miesięcy po aferze. Redaktor naczelny tygodnika Peter Koch stracił pracę. Ucierpiała też reputacja ekspertów, którzy potwierdzali wcześniej autentyczność dzienników.

Historia tej mistyfikacji stała się podstawą scenariusza filmu Schtonk!.

[edytuj] Żródła

• Rafał Kaftan, Fałszerstwa dokumentów historycznych, praca magisterska na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2003, link

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Wydanie magazynu „Stern” z 25 kwietnia 1983 (de)

Przypisy