Entuzjastki
Z Wikipedii
Entuzjastki – pierwsza polska grupa feministyczna, działająca w Warszawie w latach 1830-1850[1].
Spis treści |
[edytuj] Program
Członkinie grupy dążyły z jednej strony do zwiększenia aktywności kobiet w życiu publicznym, z drugiej zaś do samorealizacji. Kluczowe dla osiągnięcia obu tych celów były zdaniem Entuzjastek edukacja i niezależność ekonomiczna – w owych czasach rzadko dostępne kobietom. Entuzjastki prowadziły działalność publicystyczną, edukacyjną i polityczną, wychodząc z założenia, że emancypacja kobiet jest nierozdzielna z emancypacją narodu, prowadziły także działalność konspiracyjną. Entuzjastki stanowiły również grupę towarzyską, powiązaną relacjami przyjaźni i miłości, opierającą swoje wspólne działania na tak zwanym "posiestrzeniu", czyli siostrzeństwie. Swoje poglądy Entuzjastki wyrażały w debatach publicznych i na łamach pism opiniotwórczych: "Pierwiosnka" (1838-1843), "Pielgrzyma" (1842-1846) i "Przeglądu Naukowego" (1842-1848).
[edytuj] Członkinie
Grupa skupiała się wokół postaci Narcyzy Żmichowskiej. Do Entuzjastek należały ponadto: Emilia Gosselin, Wiktoria Lewińska, Zofia Mielęcka-Węgierska, Bibianna Moraczewska, Faustyna Morzycka, Kryspina Siewielińska-Stelmowska, Anna z Sokołowskich Skimborowiczowa, Wincenta Zabłocka, Paulina Zbyszewska i Kazimiera Ziemięcka[2][3].
[edytuj] Znaczenie
Swoim nowatorskim programem Entuzjastki wyprzedziły nowoczesny ruch kobiecy. Żądały dla kobiet pełni ludzkich praw – społecznych, politycznych, obyczajowych – i nie bały się z tych praw korzystać. Wypracowały standardy kobiecej edukacji, obejmujące nauczanie geografii, nauk przyrodniczych, arytmetyki, historii i języków obcych, służące samodzielności myślenia i życia. Było to radykalne zerwanie z ideą kształcenia panien – przyszłych żon i pań domu, których wiedza ograniczała się do prowadzenia gospodarstwa i służenia mężowi.
[edytuj] Bibliografia
- Agnieszka Mrozik: Z nich my wszystkie: Entuzjastki o kwestii kobiecej i narodowej. 2008.
- Anna Holnicka-Szulc, Joanna Dubrawska: Żmichowska, entuzjastka wiedzy. 2005.
- Piotr Chmielowski: Autorki polskie wieku XIX. Studium literacko-obyczajowe. Warszawa: 1885.
- M. Romankówna: Sprawa Entuzjastek. T. zeszyt 2. Pamiętnik Literacki, 1957.
- Aneta Górnicka-Boratyńska: Chcemy całego życia. Antologia polskich tekstów feministycznych z lat 1870-1939. Warszawa: 1999.
