Estetyzm

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Należy w nim poprawić: linki, wikizacja. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.

Estetyzm - prąd myślowy w filozofii, sztuce oraz literaturze, który zaistniał u schyłku XIX wieku w Anglii.

Za głównego ideologa estetyzmu uważa się eseistę Waltera Patera. Estetyzm nawiązywał blisko do dekadentyzmu, który rozwinął się w tym samym czasie głównie we Francji. Esteci byli zatem głosicielami znikomości bytu, smutku istnienia oraz subiektywizmu prawdy. Sensem życia był natomiast intensywna kontemplacja śladów piękna w świecie. Estetyzm był też reakcją na szybką zmianę mód artystycznych. Estetyzm doszukuje się w sztuce tego, co zawsze piękne, pozwala na odkrycie piękna w dziełach historycznych i z innego punktu widzenia być może nieaktualnych. Również negatywnie reagował na pozytywistyczny utylitaryzm przypisujący sztuce ważkie powinności społeczne. Sztuka miała być stanowczo oddzielona przede wszystkim od etyki, artysta powinien wyłącznie wyrażać siebie, nie ma pełnić roli moralnego autorytetu, przewodnika, jest natomiast „kapłanem” stojącym ponad powszechnie akceptowanymi normami moralnymi.

W okresie modernizmu estetyzm budził zdecydowane protesty wielu twórców, wybitnych krytyków literackich – choćby Stanisława Brzozowskiego. Wbrew powszechnym opiniom, uproszczeniom, w okresie Młodej Polski estetyzm wcale nie obejmował całej sztuki, ale jedynie wąski krąg zjawisk artystycznych, o których z reguły dość szybko zapomniano. Obok Patera do przedstawicieli estetyzmu zalicza się również Oscara Wilda. Polemikę z estetami prowadził natomiast Gilbert Keith Chesterton a na gruncie polskiem Antoni Lange, Zenon Przesmycki oraz Stanisław Przybyszewski.