Formy kształcenia

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Należy w nim poprawić: forma linki. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.

Nadrzędnym celem każdego procesu nauczania, jak podaje C. Kupisiewicz, jest optymalny rozwój umysłowy, emocjonalny i wolicjonalny ucznia, czyli wszelkie świadome, planowe i systematyczne oddziaływania dydaktyczno-wychowawcze zapewniające mu wykształcenie ogólne lub zawodowe . Formy kształcenia dzielimy:

1. ze względu na cel:

a) kształcenie ogólne – wprowadza człowieka w świat przyrody, techniki i kultury, przygotowuje do poznawania i zmieniania siebie i tego świata;

b) kształcenie zawodowe – służy nabywaniu kompetencji profesjonalnych, niezbędnych w pracy zawodowej, a więc wiedzy, umiejętności i właściwości osobowych niezbędnych do wykonywania działalności zawodowej

2. ze względu na miejsce, w jakim odbywa się kształcenie:

a) kształcenie szkolne – przebiega w specjalnie do tego powołanych instytucjach (szkoły), w których ma miejsce działalność dydaktyczna i wychowawcza skierowana na realizację społecznie akceptowanych celów kształcenia. Może mieć charakter obowiązkowy lub ponadobowiązkowy, ogólnokształcący i zawodowy

b) pozaszkolne

- kształcenie równoległe – jest działalnością dydaktyczno-wychowawczą prowadzona poprzez instytucje kulturalne, oświatowe, środki masowego przekazu, organizacje i stowarzyszenia skierowana na dzieci i młodzież, stwarzająca warunki rozwoju zainteresowań, zdolności i uzdolnień, poszerzania wiedzy, doskonalenia sprawności nabytych w szkole oraz godziwego spędzania czasu wolnego. Dzięki atrakcyjnym treściom i sposobom działania zaspokajającym zróżnicowane potrzeby dzieci i młodzieży, elastyczności form i metod, swoistej żywiołowości, mają niejednokrotnie silniejszy wpływ na dzieci i młodzież.

- kształcenie dorosłych – ustawiczne – różne formy kształcenia dorosłych z akcentem na uzupełnienie wykształcenia ogólnego oraz dokształcanie i doskonalenie kwalifikacji zawodowych.

3. ze względu na treść kształcenia:

a) kształcenie jednostronne – odnosi się do każdego typu kształcenia, w którym dominuje jeden rodzaj aktywności podmiotu uczącego się: aktywność intelektualna, emocjonalna lub praktyczna. Każda z nich prowadzi do jednostronnego formowania osobowości ucznia: intelektu, przeżyć i zdolności artystycznych lub umiejętności praktycznych

b) kształcenie wielostronne – postać kształcenia, w której podmiot przejawia nie tylko aktywność poznawczą, emocjonalna i praktyczną, ale każda z nich występuje zarówno w formie produktywnej i nieproduktywnej

4. ze względu na stopień instytucjonalizacji:

a) kształcenie formalne – proces nauczania – uczenia się przebiegający w ramach wysoko zorganizowanych instytucji, o względnie stałych parametrach dotyczących czasu trwania, miejsca przebiegu procesu, rodzaju jednostek organizacyjnych, stosunku dziecka do obowiązku szkolnego.

b) kształcenie nieformalne – odbywa się poza oficjalnym i powszechnym systemem szkolnym i przeznaczony jest dla tych, którzy z różnych względów nie mogą realizować obowiązku szkolnego w ramach obowiązującej struktury szkolnej

- kształcenie domowe

- instytucje edukacji alternatywnej

c) kształcenie incydentalne – trwający przez całe życie nie zorganizowany i niesystematyczny proces nabywania przez każdego człowieka wiadomości, sprawności, przekonań, i postaw na podstawie codziennego doświadczenia oraz wpływów wychowawczych otoczenia: rodziny, rówieśników, sąsiadów, środowiska społecznego, publikacji, dzieł sztuki, i innych środków masowego oddziaływania

5. ze względu na formy organizacji:

a) kształcenie organizowane przez instytucje (szkoła, rodzina) i pojedyncze osoby

b) samokształcenie

6. ze względu na poziomy:

a) kształcenie podstawowe

b) kształcenie średnie

c) kształcenie wyższe

d) kształcenie podyplomowe

7. ze względu na miejsce:

a) kształcenie stacjonarne

b) kształcenie korespondencyjne

8. ze względu na formę kierowania;

a) kształcenie kierowane bezpośrednio – osoba kierującą jest nauczyciel czuwający nad realizacją założonych celów kształcenia

b) kształcenie kierowane pośrednio – sterująca role pełni autor podręcznika, książki popularnonaukowej, skryptu, audycji radiowej, programu telewizyjnego, filmu oświatowego, Internetu i innych źródeł z których uczeń korzysta w procesie samokształcenia

9. ze względu na odbiorców:

a) specjalne – obejmujące dzieci i młodzież z brakami rozwojowymi,

b) dorosłych (ustawiczne) – zwane kształceniem przez całe życie,

c) równoległe – tor kształcenia realizowanego głównie przez środki masowego przekazu i różne organizacje.

10. ze względu na system prowadzenia nauczania:

a) kształcenie w systemie dziennym

b) kształcenie w systemie wieczorowym

c) kształcenie w systemie zaocznym

d) kształcenie w systemie eksternistycznym

e) e-learning

Żródła: C. Kupisiewicz, Podstawy dydaktyki, Warszawa 2005, W. Okoń, Nowy słownik pedagogiczny, Warszawa 2004 Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku, t. 2., (red.) T. Pilch, Warszawa 2003 W. Okoń, Słownik pedagogiczny, Warszawa 1992