Głownia

Z Wikipedii

Głownia (brzeszczot, klinga) – jedna z dwu podstawowych części każdej broni białej typu siecznego (drugą częścią jest rękojeść). Głownia jest zasadniczą (główną - stąd etymologia), roboczą częścią broni tego typu, a służy głównie do cięcia oraz ewentualnie do kłucia. Stanowi przeważającą większość długości i masy całego narzędzia. Jest to wydłużona płaska część, prosta lub lekko zakrzywiona, najczęściej metalowa, której jedna lub obie krawędzie są ostre. Również koniec głowni jest ostry. Przy określaniu obszarów całego narzędzia mówi się, że głownia biegnie od rękojeści w dół. Głownia jest tylko częścią większego elementu, którego początek wnika w rękojeść, lub może stanowić jednocześnie także zasadniczą część rękojeści. Często między głownią a rękojeścią znajduje się jelec.

Ostrze głowni może biec tylko po jednej krawędzi i wtedy jest to głownia jednosieczna, natomiast gdy obie krawędzie posiadają ostrza, to jest to głownia dwusieczna. W niektórych typach broni siecznej krawędź jest ostra na całej długości, w pozostałych pierwsza część (od strony rękojeści) może być tępa aż do ok. 1/3 długości i służy wtedy, do zatrzymywania (parowania) ciosów przeciwnika.

[edytuj] Budowa klingi

Według niemieckich traktatów szermierczych z XIV i XV w. głownia dzieli się na dwie podstawowe części:

• silną (niem. Starck) - bliższą rękojeści
• słabą (niem. Schwech) - dalszą od rękojeści, obejmującą też sztych

Funkcjonuje też współczesny podział na trzy odcinki. Licząc od rękojeści są to:

• zastawa
• moc
• sztych

Ostrza również mają swoje nazwy. Jeśli miecz trzymany jest w zaciśniętej dłoni, otoczony kciukiem (w przeciwieństwie do uchwytu z kciukiem na płazie miecza albo innych), ostrze znajdujące się po stronie kłykci nazywane jest ostrzem długim (niem. lange Schneide) albo prawdziwym (wł. filo dritto), a drugie ostrzem krótkim (niem. kurtze Schneide) albo fałszywym (wł. filo falso)

Czasami początkowa część zastawy jest węższa poprzez pozbawienie ostrza, służy wówczas jako dodatkowy chwyt i nosi nazwę ricasso.

Obie powierzchnie głowni mogą być uformowane na wiele różnych sposobów na części lub całości długości. I tak wyróżnia się:

• płaz – powierzchnia płaska, raczej bliżej rękojeści
• grań – rozwartokątna krawędź z płaskimi zboczami schodzącymi w stronę ostrza
• ość – krawędź trochę bardziej ostra od grani i z zapadniętymi zboczami
• zbrocze – płytki szeroki rowek
• strudzina – rowek o przekroju niemal półkolistym
• żeberka – kilka równoległych strudzin, na których styku powstają krawędzie o przekroju trójkątnym