GATT
Z Wikipedii
Układ Ogólny w sprawie Taryf Celnych i Handlu (ang. General Agreement on Tariffs and Trade, GATT) podpisane w Genewie dnia 30 października 1947 porozumienie dotyczące polityki handlowej. Układ Ogólny GATT wszedł w życie 1 stycznia 1948 roku. Z założenia miało być jedynie tymczasowym układem poprzedzającym powstanie ITO (Międzynarodowej Organizacji Handlowej). Jednakże brak zgody między państwami nie pozwalający na wejście w życie statusu ITO, przedłużył obowiązywanie układu GATT do 31 grudnia 1994. Organizacja ta miała być - obok wcześniej utworzonych MFW i Banku Światowego (1944) - trzecią instytucją międzynarodową ułatwiającą współpracę gospodarczą między krajami.
Podstawowym zadaniem GATT była liberalizacja handlu międzynarodowego (kontrola, usuwanie przeszkód stojących na drodze rozwoju współpracy, koncyliacja). Swoje funkcje GATT spełniał przede wszystkim poprzez organizowanie tzw. rund negocjacyjnych:
| Rundy GATT i WTO[1] | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Nazwa | Początek | Okres | Kraje | Przedmiot obrad | Osiągnięcia |
| Genewska | kwiecień 1947 | 7 miesięcy | 23 | taryfy celne | podpisanie GATT, 45.000 koncesji taryfowych obejmujących obrót watości 10 mld dolarów USA |
| z Annecy | kwiecień 1949 | 5 miesięcy | 13 | taryfy celne | 5,000 koncesji taryfowych |
| z Torquay | wrzesień 1950 | 8 miesięcy | 38 | taryfy celne | 8.700 koncesji taryfowych , obniżających poziom taryf z 1948 o 25% |
| Genewska II | styczeń 1956 | 5 miesięcy | 26 | taryfy, przyjęcie Japonii |
2.5 mld dolarów USA redukcji taryf celnych |
| z Dillon | wrzesień 1960 | 11 months | 26 | taryfy celne | koncesje taryfowe warte 4.9 mld dolarów USA |
| Kennedy'ego | maj 1964 | 37 miesięcy | 62 | taryfy celne, Dumping |
koncesje taryfowe warte 40 mld dolarów USA |
| Tokijska | wrzesień 1973 | 74 miesiące | 102 | taryfy celne, ograniczenia pozataryfowe, "porozumienia ramowe" | redukcje taryfowe obejmujące 300 mld dolarów |
| Urugwajska | wrzesień 1986 | 87 miesięcy | 123 | taryfy celne, ograniczenia pozataryfowe, zasady handlu, usługi, własność intelektualna, rozstrzyganie sporów, tekstylia, rolnictwo, stworzenie WTO, itd. | utworzenie Światowej Organizacji Handlu, podwyższenie rangi negocjacji handlowych, zasadnicza obniżka stawek celnych (ok. 40%) i subsydiów rolnych, podpisanie porozumienia o wolnym handlu tekstyliami z krajów rozwijających się i rozszerzeniu praw własności intelektualnej (TRIPS) |
| z Doha (Katarska) | listopad 2001 | ? | 141 | taryfy celne, ograniczenia pozataryfowe, rolnictwo, standardy BHP, ochrona środowiska, zasady konkurencji, inwestycje, przejrzystość, patenty, itd. | runda nie została zakończona |
Kluczowymi zasadami, jakimi starali się kierować członkowie GATT, były:
- zasada niedyskryminacji i równego traktowania;
- stosowanie tzw. klauzuli największego uprzywilejowania i klauzuli narodowej;
- zasada wzajemności;
- zasada możliwości interwencji handlowej.
Jednym z najważniejszych efektów funkcjonowania GATT było 10-krotne obniżenie przeciętnego poziomu ceł.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Bibliografia
- ↑ a)The GATT years: from Havana to Marrakesh, World Trade Organization
b)Timeline: World Trade Organization – A chronology of key events, BBC News
c)Brakman-Garretsen-Marrewijk-Witteloostuijn, Nations and Firms in the Global Economy, Chapter 10: Trade and Capital Restriction
