Gazownia przy ul. Grobla w Poznaniu
Z Wikipedii
Gazownia miejska powstała w Poznaniu na warcianej wyspie Grobla w 1856 roku. Jej projektantem, na zlecenie nadburmistrza Eugena Naumanna był brytyjski architekt John Moore. Rozruch aparatury do produkcji gazu z węgla kamiennego nastąpił 14 listopada 1856, a pierwsze dostawy gazu zaopatrywały 414 miejskich latarnii podłączonych do instalacji. Już po roku działalności gazownia zaopatrywała około 1500 odbiorców.
Węgiel początkowo dostarczany był z Anglii statkami do Szczecina, gdzie przeładowywano go na barki, które dostarczały go do gazowni, jednak po wybudowaniu linii kolejowej do Wrocławia węgiel zaczęto sprowadzać ze Śląska koleją. Zbudowano nawet specjalną bocznicę z Garbar przez Chwaliszewo, Czartorię na Groblę.
Początkowo prężnie rozwijający się zakład na przełomie XIX i XX wieku przeżywał trudności związane z konkurencją energii elektrycznej, jednak po odzyskaniu przez Polskę niepodległości zakład ponownie zmodernizowano, prowadząc jednocześnie szeroko zakrojoną akcję reklamową. W wyniku tych działań 96% mieszkańców w 1939 roku korzystała z gazu wytwarzanego w miejskiej gazowni. W tym roku łączna długość sieci wynosiła 250 km.
W 1966 uruchomiono drugą gazownię na Głównej, która została jednak wkrótce zdemontowana i sprzedana do Chin. Miało to związek z doprowadzeniem w 1970 roku do Poznania gazociągu dostarczającego gaz ziemny. W międzyczasie, w 1969 dokonano regulacji Warty i Grobla stała się częścią lewobrzeżnego miasta. Przejście na nowe paliwo, sprawiło, że po 117 latach działalności, w 1973 roku, wygaszono gazownię, a znajdujące się na jej terenie obiekty zaczęły pełnić funkcję dystrybucyjną.
Obecnie terenem zarządza Wielkopolski Operator Systemu Dystrybucyjnego Sp. z o. o. Odnawia on stopniowo budynki starej gazowni.
