Geologia inżynierska

Z Wikipedii

Geologia inżynierska to jeden z działów geologii, wydzielona jako samodzielna nauka w latach dwudziestych XX w. Zajmuje się badaniem środowiska geologicznego, jego zmienności i ewolucji dla potrzeb planowania przestrzennego i regionalnego, oraz projektowania, wykonawstwa i eksploatacji obiektów budowlanych. Geologia inżynierska określa warunki wodno-gruntowe dla potrzeb posadowienia obiektów budowlanych. Głównym przedmiotem badań geologii inżynierskiej w Polsce są osady czwartorzędowe, ponieważ grunty tego wieku pokrywają ok. 80% powierzchni Polski. W przeważajacej części są to osady polodowcowe (gliny morenowe, piaski i żwiry wodnolodowcowe) oraz zastoiskowe (pyły, gliny pylaste, iły) poza tym osady rzeczne (piaski facji korytowej, mady), osady eoloczne (piaski wydmowe, lessy) oraz osady organiczne (torfy, namuły, gytie). Poza osadami czwartorzędowymi ze względu na specyficzne właściwości dużą wagę przywiązuje się do dokładnego rozpoznania położenia oraz właściwości iłów trzeciorzędowych facji poznańskiej.

Badania i studia geologiczno-inżynierskie mogą być prowadzone:

dla budownictwa mieszkalnego, komercyjnego i przemysłowego,
dla projetów rządowych i wojskowych,
dla infrastruktury publicznej takiej jak elektrownie, elektrownie wiatrowe, oczyszczalnie ścieków, ujęcia wód, rurociągi (woda, gaz), tunele, kanały, zapory, linie kolejowe, dorgi, mosty, lotniska itp.,
dla kopalni odkrywkowych z towarzyszącą infrastrukturą,
dla rezerwatów i programów ochrony środowiska (np. bagniska),
dla inżynierii wybrzeża, zabezpieczeń stabilności klifów, nabrzeży i portów,
dla platform wiertniczych, rurociągów podmorskich, kabli podmorskich itp.

[edytuj] Zagrożenia i niekorzystne warunki geologiczne

Typowe zagrożenia geologiczne oceniane poprzez geologów to między innymi:

rozrywanie na sejsmicznie aktywnych uskokach,
zagrożenia sejsmiczne (wstrząsy, upłynnienie gruntu, poziome rozrywanie, tsunami i seiche),
zagrożenia związane z osuwiskami, obrywami skalnymi, spływami błotnymi i lawinami, niestabilnością skarp i erozją,
kurcznie i pęcznienie formacji geologicznych,
zapadanie się gruntu (z powodu eksploatacji wód gruntowych, zapadania się pustek podziemnych, kawern, jaskiń, rozkładu gruntów organicznych i ruchów tektonicznych),
zagrożenia związane z aktywnością wulkaniczną,
gruntami zapadowymi i słabonośnymi,
przypowierzchniowym zwierciadłem wód gruntowych i innymi ograniczeniami.

Geolog lub geofizyk mogą być również poproszeni o ocenę warunków dla głębokich wykopów i prac ziemnych jak i ocenę wpływu na otoczenie wibracji wynikających z tych robót.

[edytuj] Metody badania i dokumentowanie

Metod badań stosowane przez geologów to między innymi:

Badania terenowe:

kartowanie geologiczne - opis struktur geologicznych, formacji geologicznych, gruntów i zagrożeń,

wiercenia geologiczne - opis profilu geologicznego, obserwacje wody w otworze, pobór prób

sondowania - pomiary wykonywane in situ przy pomocy urządzeń technicznych zwanych sondami. Sondowania mogą mieć charakter dynamiczne (np. soda lekka, sonda ciężka lub sonda cylindryczna) lub statyczny (np. CPT, DMT)

badania powierchniowe (np. VSS lub CBR)

określanie współczynnika filtracji (np. próbne pompowanie, zalewanie otworu, BAT)

wkopy, odkrywki, szurfy

badania geofizyczne (takie jako refreakcji sejsmicznej, oporności elektrycznej, georadarowe (GPR), magnetometryczne, elektromagnetyczne).

Badania laboratoryjne:

badania właściwości fizycznych gruntów (np. uziarnienie, wilgotność, granice konsystencji, ciężar objętościowy)

badania własności mechanicznych (np. badania trójosiowe, ścinanie bezpośrednie)

badania odkształcalności gruntów (np. badanie edometryczne)

Prace kameralne:

analiza literatury geologicznej, map geologicznych, dokumentacji geotechniczych, planów budowlanych, dokumentacji środowiskowych, zdjęć lotniczych, satelitarnych, map topograficznych,

Prace terenowe zazwyczaj kończą się analizą danych i przygotowaniem dokumentacji geologiczno-inżynierskiej, geotechnicznej czy hydrogeologicznej. Dokumentacja Geologiczno-inżynierska opisuje cele, metody, źródła danych, przeprowadzone badania, uzyskane dane oraz model budowy geologicznej z uwzględnieniem własności geotechnicznej badanego obszaru a także zalecania dla projektu.