Gmina
Z Wikipedii
Gmina - to wspólnota samorządowa mieszkańców na odpowiednim terytorium. Może występować również jako jednostka samorządu specjalnego np. gmina wyznaniowa, gmina szkolna.
Od 1990 r. w Polsce gmina (od niem. Gemeinde - komuna, społeczność) jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego. O ustroju gminy stanowi jej statut. Gmina może być gminą wiejską, gminą miejsko-wiejską lub gminą miejską.
Gmina może tworzyć jednostki pomocnicze: sołectwa, dzielnice, osiedla i inne.
Spis treści |
[edytuj] Organy gminy
- rada gminy – władza uchwałodawcza i kontrolna
- wójt, burmistrz, prezydent miasta – władza wykonawcza
[edytuj] Zadania gminy
Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zadania te dzielimy na własne – nadane ustawowo i zlecone – przydzielane przez władze państwowe.
Gmina realizuje wszystkie zadania niezastrzeżone do kompetencji innych jednostek samorządu terytorialnego (powiat, województwo samorządowe).
Mieszkańcy uczestniczą w sprawowaniu władzy na terenie swojej gminy poprzez głosowanie: w wyborach samorządowych oraz referendum lokalnym lub za pośrednictwem organów gminy.
Gmina realizuje dwa rodzaje zadań: własne i zlecone.
I zadania własne- zadania publiczne wykonywane przez jednostkę samorządu terytorialnego, które służą zaspokojeniu potrzeb wspólnoty samorządowej. Mogą one być:
- a) obowiązkowe:
- gmina nie może zrezygnować z ich realizacji, musi zapewnić w budżecie środki na ich realizowanie; przyczyna: dążenie do zapewnienia mieszkańcom świadczeń publicznych o charakterze elementarnym
- b) fakultatywne:
- gmina realizuje je w takim zakresie, w jakim jest to możliwe ze względu na środki posiadane w budżecie oraz lokalne potrzeby (samodzielnie na własną odpowiedzialność z własnego budżetu).
Zadania własne obejmują sprawy :
- 1. ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej
- 2. gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego
- 3. wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymaniu czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadków komunalnych, zaopatrzenia w energięelektryczną i cieplną oraz gaz
- 4. lokalnego transportu zbiorowego
- 5. ochrony zdrowia
- 6. pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych
- 7. gminnego budownictwa mieszkaniowego
- 8. edukacji publicznej
- 9. kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami
- 10. kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych
- 11. targowisk i hal targowych
- 12. zieleni gminnej i zadrzewnej
- 13. cmentarzy gminnych
- 14. porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego
- 15. utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych
- 16. polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej
- 17. wspierana i upowszechnianie idei samorządowej
- 18. promocji gminy
- 19. współpracy z organizacjami pozarządowymi
- 20. współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw
II zadania zlecone- inne zadania publiczne wynikające z uzasadnionych potrzeb państwa ustawowo zlecone do wykonania jednostkom samorządu terytorialnego. Są:
- a) przekazywane na mocy regulacji ustawowej
- b) przekazywane w drodze porozumień między jednostką samorządu terytorialnego a administracją rządową.
[edytuj] Statystyka
- na terenie kraju jest obecnie 2478 gmin trzech rodzajów: 1587 gmin wiejskich, 584 gminy wiejsko-miejskie oraz 307 gmin miejskich (ogółem liczba miast wynosi 891).
- największą terytorialnie gminą w Polsce jest Pisz w powiecie piskim (635 km²),
- najmniejszą terytorialnie gminą miejską w Polsce jest Platerówka w powiecie lubańskim (2,50 km²)
- najmniejszą terytorialnie gminą wiejską w Polsce jest gmina Jejkowice w powiecie rybnickim (7,59 km²)
[edytuj] Regulacje prawne
Status samorządu gminnego reguluje w Polsce ustawa z dnia 8 marca 1990 samorządzie gminnym, (Dz. U. 1990 Nr 16 poz. 95)
[edytuj] Zobacz też
- gminy polskie
- gmina we Francji
- Gminy w Stanach Zjednoczonych
- podział administracyjny Polski
- podział administracyjny Polski 1975-1998
- TERYT
- związki międzygminne
oraz