Golem (powieść)

Z Wikipedii

Golem (niem. Der Golem) tytuł powieści egzystencjalistycznej autorstwa Gustava Meyrinka, wydanej w 1915.

Powieść opisuje wiedzę ezoteryczną, treść utworu nawiązuje do legendy o Golemie, który w XVI miał być stworzony przez alchemika i rabina Liwa ben Becalel.

[edytuj] Fabuła

Historia przedstawiona w "Golemie" rozpoczyna się na przełomie XIX i XX wieku, kiedy to nieznany z imienia bohater przyjeżdża do Pragi. Zwiedzając zamek królewski w Hradczanach znajduje w katedrze stary kapelusz, który zabiera ze sobą chcąc oddać go właścicielowi. Na metce wewnątrz kapelusza widnieją wyszyte imię i nazwisko właściciela - Atanazy Pernat. Przed zaśnięciem czyta jeszcze trochę żywot Buddy Gautamy, po czym kładzie się spać.

Następnego dnia bohaterem jest już Atanazy Pernat, mężczyzna koło czterdziestki, wycinacz kamei, mieszkający w starej kamienicy na Kogucim Zaułku w praskim getcie. Z dalszych wydarzeń dowiadujemy się, że bohater miał w młodości załamanie nerwowe, które uleczono przy pomocy hipnozy. Przywrócenie mu zdrowia duchowego miało jednak swoją cenę - Atanazy utracił wszelkie wspomnienia związane z dzieciństwem, rodziną, a także przykrym wypadkiem, który spowodował owo załamanie.

Tegoż dnia odwiedza go tajemnicza postać o niemożliwej do zapamiętania twarzy i w staromodnych szatach. Przekazuje mu on "Ksiegę Ibbur", w której ma naprawić uszkodzony inicjał "J". Kiedy zaczyna przeglądać księgę doznaje wizji, a słowa w nieznanym języku stają się dla niego nagle zrozumiałe. Szczególnie porażająca jest dla niego wizja olbrzymiej kobiety ze spiżu. Kiedy wreszcie dochodzi do siebie stwierdza, że tajemniczy nieznajomy zniknął.

Niedługo potem ma kolejne niespodziewane odwiedziny, poprzez klapę oddzielającą jego mieszkanie od pracowni doktora Saviolego wpada do niego zupełnie naga, młoda dziewczyna, która najwyraźniej zna jego imię, pomimo, że on nie kojarzy jej twarzy. Z późniejszych wydarzeń dowiadujemy się, że jest to Angelina, córka przyjaciela jego ojca, która najprawdopodobniej była przyczyna owego załamania nerwowego. Jest ona kochanką Saviolego, który jest prześladowany przez tandeciarza, żyda Aarona Wasserturma. Atanazy pomaga jej ukryć się przed handlarzem, a z czasem ponownie zaczyna coś do niej czuć.

Wspomniany wyżej Wasserturm, wydawałoby się nędzarz i natrętny gryzoń - to porównanie jest spowodowane jego zajęczą wargą - czuje do kochanka Angeliny nienawiść ponieważ uważa, że doprowadził on do samobójstwa jego syna, również doktora działającego pod przybranym imieniem Wassory. Był on jakoby "specjalistą" w leczeniu jaskry, w rzeczywistości jednak wmawiał on swoim pacjentom, którzy przychodzili do niego z wadą wzroku ową chorobę, a następnie przeprowadzał drogie operacje. Z racji, że na ówczesne czasy nie można było jednoznacznie stwierdzić, czy przed operacją pacjent rzeczywiście cierpiał na ową przypadłość interes kwitł, a Wassory był bezkarny. Dopiero Savioli przy znikomej (jak uważał tandeciarz) pomocy studenta medycyny Charouska udowodnił jego machinacje. Savioli obawiając się wiezienia i widząc, że jego kariera jest skończona popełnił następnie samobójstwo, a Wasserturm przyrzekł Włochowi śmierć.

Pomoc owego studenta nie była jednak taka znikoma jak tandeciarz myślał. To właśnie Charousek podsunął Saviolemu dowody, a Wassory'emu truciznę. Uczynił to dlatego, że nienawidził Wasserturma. Od najmłodszych lat postawił sobie za cel zniszczyć Wasserturma i wszystko co było mu drogie. Czynił tak ponieważ był nieślubnym dzieckiem Żyda i chciał się zemścić, za krzywdy, które ten wyrządził jego matce - wszystko wskazuje na to, że sprzedał ją do domu publicznego. Ostatecznie Charousek osiąga swój cel - zostaje jedynym spadkobiercą Wasserturma, ale nie wszystko idzie tak jak chciał. Charousek pragnął, aby tandeciarz zażył tę samą truciznę co jego syn, a tymczasem został on zamordowany przez Loisa - młodzieńca, którego Żyd wsadził do więzienia. Zrozpaczony tym, że krew Wasserturmów splamiła ziemię, a więc nie została do końca unicestwiona Charousek dzieli swój majątek na trzy części: jedną otrzymuje Pernat, który był przyjacielem Charouska i któremu parę razy pomógł, drugą żebracy z tzw. Batalionu doktora Hulberta, którego księgowym był pod koniec sam student, a ostatnią trzecią część siedmiu mordercom, których wina nie została udowodniona z braku dowodów.