Hakownica

Z Wikipedii

Hakownica to jedna z najstarszych typów ręcznej broni palnej. Powstała przed rokiem 1400 jako udoskonalenie prymitywnej rusznicy. Często zaliczana jest do najlżejszego typu dawnej artylerii.

Hakownica zbudowana była z lufy przymocowanej do zazwyczaj drewnianego łoża zakończonego kolbą. W tylnej części lufy z boku znajdował się otwór zapałowy. Przytwierdzona obok miseczkowata panewka służyła do odpalania. Pierwotnie materiał miotający (proch) zapalano za pomocą rozpalonego pręta, kawałka rozżarzonego węgla, hubki, później lontu, a od początku XVI wieku przy pomocy zamka kołowego. Charakterystyczną cechą hakownicy jest hak znajdujący w się w okolicach wylotu lufy i skierowany pod kątem prostym w dół. Służył on do amortyzowania odrzutu, gdyż broń przy strzelaniu opierano o mur lub płot. Stosowano również podpórki - forkiety. Strzelano kulami żelaznymi, a później ołowianymi o kalibrze około 20 mm. Waga hakownicy wynosiła około kilkunastu kilogramów, a jej długość 150 - 180 cm. W XVII wieku wyszła z użycia. Istniała też wersja zmniejszona zwana półhakiem.

Hakownica używana była głównie do obrony miast i zamków. Przy strzelaniu z murów obronnych obsługiwana była przez jednego czowieka, jednak w polu do obsługi trzeba było dwóch ludzi. W walkach polowych hakownice wraz z kozłami do ich podpierania transportowane były na wozach. Istniały także cięższe hakownice o kalibrze 20-30 mm, które w XVI wieku zwano hakownicami podwójnymi.

[edytuj] Literatura

• Mała Encyklopedia Wojskowa, 1967, Wydanie I