Heinrich Mann

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy niemieckiego pisarza. Zobacz też: inne osoby o tym nazwisku.

Nagrobek Heinricha Manna w Berlinie

Heinrich Mann, Henryk Mann (ur. 27 marca 1871 w Lubece, zm. 12 marca 1950 w Santa Monica w Kalifornii), niemiecki pisarz, starszy brat Tomasza Manna.

Urodził się w patrycjuszowskiej, hanzeatyckiej rodzinie w Lubece. Po studiach w Berlinie i Monachium przez krótki czas pracował w wydawnictwie Fischer Verlag, a od 1891 zajął się wyłącznie pracą literacką. W 1893 wraz z siostrami i matką przeprowadził się do Monachium. W latach 1896-1898 przebywał z bratem Tomaszem we Włoszech. W 1931 Josef von Sternberg na podstawie scenariusza Carla Zuckmayera (według powieści Profesor Unrat) nakręcił film Błękitny anioł z Marleną Dietrich i Emilem Janningsem w rolach głównych. Film ten okazał się sukcesem i przeszedł do historii kina.

Był przeciwnikiem ujawniających się już okresie pierwszej wojny światowej tendencji militarystycznych i imperialnych w polityce niemieckiej. Opisywał w sposób krytyczny, a czasem satyryczny, autorytarne i skostniałe struktury społeczne Niemiec. W okresie Republiki Weimarskiej był czołowym przedstawicielem elity intelektualnej tamtego okresu, między innymi był prezesem Niemieckiej Akademii Sztuk. Po dojściu do władzy przez hitlerowców został wykluczony z Akademii, a po pewnym czasie odebrano mu niemieckie obywatelstwo. W 1933 wyemigrował, poprzez Czechosłowację, początkowo do Francji, a następnie do Stanów Zjednoczonych. Na emigracji należał do czołowych niemieckich pisarzy. Na krótko przed śmiercią w 1950 otrzymał propozycję objęcia funkcji prezesa Akademii Sztuk NRD, ale nie zdążył dać odpowiedzi. W 1951 NRD-owska wytwórnia zekranizowała powieść Poddany. W 1961 urna z prochami Henryka Manna została przewieziona do Berlina Wschodniego.

Ważniejsze dzieła:

debiut literacki to powieść In einer Familie (1894)
W krainie pieczonych gołąbków (Im Schlaraffenland. Ein Roman unter freien Leuten, 1900, wyd. polskie 1953)
Profesor Unrat (Professor Unrat oder das Ende eines Tyrannen, 1905, wyd. polskie 1930)
Boginie (Göttinen, 1903, wyd. polskie 1930)
Der Jagd nach Liebe (1904)
Die kleine Stadt (Miasteczko, 1909)
Cesarstwo (Das Kaiserreich, trylogia 1912-1914)
- Biedacy (Die Armen, 1917)
- Poddany (Der Untertan, 1918)
- Głowa (Der Kopf, 1925)
Młodość króla Henryka IV (1935, wyd. polskie 1936)
Lata dojrzałe króla Henryka IV (1937, wyd. polskie 1959)
Madame Legros (1913)
autobiografia Ein Zeitalter wird besichtigt (1944)
zbiory esejów
- Macht und Mensch (Władza i człowiek, 1919)
- Diktatur der Vernunft (Dyktatura rozumu, 1923)
- Sieben Jahre (Siedem lat, 1929)
- Geist und Tat (Duch i czyn, 1931)
- Der Hass (Nienawiść, 1933)
- Mut (Odwaga, 1939)