Hierarchia obcości

Z Wikipedii

Hierarchia obcości jest konceptem socjologicznym, przedstawionym w Sadze Endera amerykańskiego pisarza Orsona Scotta Carda. Klasyfikuje ona przedstawicieli innych niż nasza grup kulturowych lub gatunkowych pod kątem możliwości porozumienia, i przedstawia się następująco:

Utlanning oznacza obcego z własnego gatunku i własnego kręgu kulturowego. Porozumienie jest bardzo łatwe zarówno dzięki podobnej fizjologii, jak i podstawom zwyczajów. Słowo to oznacza "cudzoziemiec".

Framling oznacza obcego z własnego gatunku, ale innego świata lub kręgu kulturowego. Porozumienie jest względnie łatwe poprzez podobną fizjologię, lecz utrudnione zupełnie odmiennymi zwyczajami (np. bohater Obcego w obcym kraju Roberta Heinleina). Słowo to oznacza "nieznajomy".

Ramen oznacza obcego z innego niż własny gatunku, z którym można pokojowo koegzystować. Porozumienie może być trudne, z racji braku podobieństw zarówno fizjologicznych, jak i kulturowych, ale jest możliwe dzięki odpowiednio wysokiemu poziomowi dyplomacji u obu stron. Przykładem może być większość bohaterów Gwiezdnych wojen lub Star Treka. Pochodzenie tego słowa nie jest wyjaśnione.

Varelse oznacza obcego z innego niż własny gatunku, z którym koegzystencja uwarunkowana będzie wyłącznie siłowo. Porozumienie jest niemożliwe z przyczyn różnic biologicznych i/lub kulturowych. Przykładem może być rozumny ocean z Solaris lub ksenomorfy z cyklu filmów Obcy. Za varelse uważa się także wszystkie zwierzęta. Słowo to oznacza "stworzenie".

Hierarchia została zaprezentowana przez jedną z bohaterek cyklu, Valentine Wiggin, która opublikowała ją w książce Historia Wutana pod pseudonimem Demostenes. Nazwy w większości pochodzą z języków skandynawskich.