Historyzm (filozofia)
Z Wikipedii
Historyzm - stanowisko filozoficzne i metodologiczne postulujące poznawanie rzeczywistości oraz ujmowanie zjawisk, zwłaszcza społecznych i kulturowych, w sposób historyczny, tj. ze względu na ich powstanie, rozwój i warunki dziejowe. Historyzm jest terminem wieloznacznym: Określał uwzględnianie kontekstu historycznego w rozważaniach o człowieku i życiu społecznym, Była to nazwa światopoglądu i metody badań zjawisk społecznych, Występował w różnych postaciach. Jerzy Topolski wprowadził pojęcie historyzmu absolutnego, którego idee były następujące:
- uhistorycznienie życia - żadnego faktu ludzkiego świata nie da się wytłumaczyć, dopóki traktować się go będzie jako coś niezmiennego, odrzucając ważność przemian historycznych
- życie historyczne jako całość - historyzm ukazuje różne sfery kultury jako części zintegrowane w jedną całość, zależącą od splotu okoliczności historycznych i "ducha" społeczeństwa
- historyzm jako opozycja naturalizmu - badanie nastawione na poznaniu indywiduum: jednostki, narodu, epoki, państwa
- zatarcie granicy między świadomością naukową a potoczną; humanistyka jest samowiedzą - ekspresją życia nie podlegającą pod metody nauk przyrodniczych
- idea rozumu historycznego - wiedza humanistyczna jest wartościująca, człowiek poznaje świat jako osobowość zdarzenia w kulturze
- poznanie świata historycznego to ustanowienie między podmiotem poznającym a przedmiotem jego poznawania więzi duchowej, zwanej rozumem
