Iloraz reakcji

Z Wikipedii

Iloraz reakcji - to liczba określająca ogólny stosunek stężeń molowych lub aktywności molowych substratów i produktów danej reakcji chemicznej, w danej chwili jej trwania. W przypadku reakcji przebiegających całkowicie lub częściowo w fazie gazowej, stężenia można zastąpić ciśnieniami cząstkowymi, a aktywności lotnościami czyli aktywnościami ciśnieniowymi.

Iloczyn reakcji wyznacza się na podstawie jej równania. W liczniku wyrażenia występuje iloczyn stężeń (lub aktywności) produktów podniesionych do potęgi ich współczynników stechiometrycznych, zaś w mianowniku iloczyn stężeń (lub aktywności) substratów, również podniesionych do potęgi ich współczynników stechiometrycznych.

Np dla reakcji:

Iloraz ten wynosi:

Ogólnie iloczyn ten można zapisać dla każdej reakcji w formie:

gdzie:

a_i - aktywność molowa i-tego związku

V_i - współczynnik stechiometryczny i-tego związku, zapisywany ze znakiem "-" dla substratów i znakiem "+" dla produktów.

Jeśli iloraz reakcji obliczy się w momencie uzyskania przez nią całkowitej równowagi, to wówczas jego wartość jest równa wartości stałej równowagi tej reakcji. Wyrażenie na iloraz reakcji stanowi również definicję stałej równowagi.