Instalacja (informatyka)
Z Wikipedii
Instalacją programu lub krótko instalacją (ang. installation) w informatyce określamy proces polegający na skopiowaniu plików aplikacji na dysk komputera użytkownika z jednoczesnym dostosowaniem parametrów instalowanego programu do potrzeb i warunków sprzętowych oraz środowiska systemu operacyjnego. Proces ten przeprowadzany jest przez specjalny program komputerowy lub skrypt instalacyjny, zwkle pozwalający na określenie niektórych parametrów instalacji. Po zakończeniu instalacji i ewentualnych zmianach konfiguracyjnych wynikających nie tyle z potrzeby co upodobań użytkownika program jest gotowy do wielokrotnego użycia i wykonywania zadań, dla których został napisany.
Do zainstalowania programu niezbędne jest posiadanie dostępu do jego wersji instalacyjnej umieszczonej na rozmaitych nośnikach (dyskietki, CD, DVD), w pamięci przenośnej lub w sieci. Dziś tylko nielicznym programom wystarczają wyłącznie pliki z katalogu instalacji. Po pierwszej instalacji można je skopiować i przegrywać na dyski twarde bez kolejnych instalacji. W czasach DOSa cała instalacja często sprowadzała się do skopiowania plików z dyskietki na dysk. Tylko bardziej skomplikowane programy wymagały zdekompresowania i wpisania w plikach konfiguracyjnych ścieżki do katalogu docelowego. Od dłuższego czasu (od Windows 3.0) program instalacyjny pliki programu umieszcza nie tylko w jego katalogu (wskazanym na początku instalacji) ale też w różnych katalogach systemu operacyjnego oraz dokonuje wpisów w jego rejstrze. W takich przypadkach skopiowanie lub archiwizacja samego katalogu z programem nie pozwala zachować jego użyteczności. W razie awarii konieczna jest ponowna instalacja. Z tego samego powodu różne wersje systemu operacyjnego wymagają odrębnych instalatorów i wersji oprogramowania.
Spis treści |
[edytuj] Przebieg instalacji
Na proces instalacji mogą składać się niżej wymienione etapy:
- wywołanie instalatora
- zebranie danych o konfiguracji sprzętowej / środowisku
- pobranie od użytkownika danych dotyczących opcji instalacji, kluczy licencyjnych itp.
- pobranie źródeł / plików
- kompilacja źródeł (występuje najczęściej w przypadku wolnego oprogramowania, gdzie źródła są ogólnodostępne)
- dekompresja i/lub kopiowanie plików
- konfiguracja poinstalacyjna (np. konfiguracja środowiska, konfiguracja zainstalowanego programu)
- zapisanie ustawień (np. do plików konfiguracyjnych, do rejestru systemowego)
Jeżeli program ingeruje w konfigurację systemu operacyjnego (system operacyjny rozumiemy jako jądro systemu plus zespół programów dodanych do jądra), bądź integruje się z nim, pomiędzy niektórymi etapami instalacji może wystąpić konieczność ponownego uruchomienia komputera.
[edytuj] Klasyfikacja instalacji ze względu na pochodzenie źródeł
Instalacja lokalna występuje w przypadku, kiedy źródła instalacji wywoływane są na komputerze na którym docelowo znajdzie się program instalowany.
Instalacja zdalna występuje wówczas, gdy źródła i/lub instalator są wywoływane i/lub pobierane w trakcie instalacji z komputera zdalnego (np. z sieci LAN, z internetu).
[edytuj] Klasyfikacja ze względu na przebieg instalacji
Zależnie od sytuacji można też wyróżnić następujące przypadki:
Instalacja cicha (silent installation) polega na przyjęciu domyślnych (ustawionych przez twórcę programu) odpowiedzi na zapytania instalatora - przebiega całkowicie automatycznie od momentu wywołania instalatora.
Instalacja nienadzorowana (unattended installation) polega na wcześniejszym przygotowaniu przez użytkownika konfiguracji instalatora i zapisaniu jej w postaci pliku odpowiedzi, bądź skryptu instalacyjnego. Po wywołaniu instalacji z odpowiednim parametrem definiującym ścieżkę do pliku odpowiedzi proces przebiega tak jak w instalacji cichej. Pozwala to zaoszczędzić czas administratorom którzy nieraz muszą instalować ten sam program wiele razy.
Instalacja samodzielna/indywidualna polega na osobistym skopiowaniu i skonfigurowaniu programu przez jego przyszłego użytkownika.
Instalacja naprawcza polega na pobraniu brakujących /uszkodzonych źródeł lub plików, bądź na odtworzeniu konfiguracji programu. Najnowsze systemy operacyjne potrafią zapamiętać czynności instalatora (gdzie jakie pliki trafiły i jakie wpisy dodano do rejestru), porównać z zastaną sytuacją i powtórzyć czynności instalatora doprowadzając program do początkowego stanu.
[edytuj] Inne terminy związane z instalacją
Preinstalacja – proces polegający na umieszczeniu źródeł instalacji w pamięci stałej lokalnego komputera celem późniejszego uruchomienia instalatora. Preinstalację od pobrania/kopiowania plików odróżnia najczęściej zapisanie automatycznego wywołania instalatora przy następnym uruchomieniu komputera. Z preinstalacją spotykamy się najczęściej w przypadku systemów operacyjnych sprzedawanych wraz z gotowymi zestawami komputerowymi.
Deinstalacja – proces polegający na usunięciu plików i przywróceniu zmian dokonanych w konfiguracji środowiska do stanu przed instalacją danego programu.
Reinstalacja – zespół procesów deinstalacji i ponownej instalacji następujących po sobie kolejno. Występuje najczęściej w celach naprawczych, aktualizacji bądź zmiany istotnych opcji programu.
