Iva Toguri
Z Wikipedii
Iva Toguri pełne nazwisko Iva Toguri D'Aquino (ur. 4 lipca 1916, zm. 26 września 2006) amerykanka japońskiego pochodzenia, spikerka radiowa pracująca dla japońskiej publicznej rozgłośni radiowej NHK (Nihon Hōsō Kyōkai). Podczas II wojny światowej stała się najbardziej znaną „Tokijską Różą”, czyli nazywaną tak przez Amerykanów kobietą prowadzące na falach eteru działalność propagandową.
Spis treści |
[edytuj] Lata młodości
Urodziła się 4 lipca 1916 w Los Angeles, córka Juna i Fumi Togurich (osoba japońskiego pochodzenia urodzona na terenie USA nazywana jest nisei). Ukończyła Uniwersytet Kalifornijski w Los Angeles. Pracowała później w sklepie rodziców. W lipcu 1941 wyjechała do Japonii odwiedzić chorą ciotkę. Po japońskim ataku na Pearl Harbor i wypowiedzeniu przez Stany Zjednoczone wojny Japonii nie mogła powrócić do Stanów.
[edytuj] Godzina Zero
Po wybuchu wojny została zatrzymana przez japońską tajną policję Tokko. Później jej akta przekazano Kempeitai. Japońska żandarmeria nakłaniała ją do zrzeknięcia się amerykańskiego obywatelstwa, mimo to odmówiła.
Pracowała krótko jako nauczycielka muzyki a później znalazła pracę w japońskiej agencji informacyjnej (Domei) Wskutek szykan związanych z posiadaniem amerykańskiego obywatelstwa oraz kłopotów finansowych, zatrudniła się jako sekretarka w tokijskim radiu. Wkrótce została zauważona i stała się spikerką w programie propagandowym „Godzina Zero”. Rozpoczęła pod nadzorem japońskiego oficera Shigetsugu Tuneishiego prowadzić działalność propagandową skierowaną do żołnierzy amerykańskich. W ich żargonie była tzw. „Tokijską Różą”, chociaż tym określeniem nazywano również inne spikerki rozgłośni propagandowych. Swoją działalność prowadziła do końca wojny.
[edytuj] Aresztowanie i proces
Po kapitulacji Japonii władze amerykańskie postanowiły ją aresztować. 17 października 1945 roku została zatrzymana i przewieziono ją do więzienia Sugamo, gdzie przetrzymywano ją pod zarzutem współpracy z Kempeitai, po czym zwolniono. Została ponownie aresztowana w 1948 pod zarzutem zdrady i działalności antyamerykańskiej. Jej proces rozpoczął się 5 lipca przed federalnym sądem okręgowym w San Francisco. Wysunięto przeciwko niej osiem zarzutów, lecz została winna tylko w jednym punkcie (obniżanie morale żołnierzy podczas bitwy w Zatoce Leyte we wrześniu 1944 roku).
[edytuj] Późniejsze lata
Spędziła w więzieniu 10 lat. Przebywała w więzieniu do 1956 roku. 19 stycznia 1977 roku Iva Toguri została zrehabilitowana przez prezydenta Forda. Po uzyskaniu przebaczenia wyjechała do Chicago.
Iva Toguri D'Aquino była mężatką, jej mężem był Felipe D'Aquino (pochodził z rodziny japońsko-portugalskiej), którego poślubiła 19 kwietnia 1945 roku. Zmarł w 1996 roku.
Zmarła 26 września 2006 w jednym z chicagowskich szpitali z przyczyn naturalnych.
[edytuj] Źródła
- Kempeitai - japońska tajna policja, Raymond Lamont-Brown
- Księga Szpiegów, Normam Polmar, Thomas B. Allen
