Jadwiga Witkiewiczowa

Z Wikipedii

Jadwiga Witkiewiczowa, z domu Unrug (ur. 24 sierpnia 1893 w Moikijówce na Podolu, zm. 28 grudnia 1968 w Warszawie) – żona Stanisław Ignacego Witkiewicza

Jej matka Jadwiga, była córką malarza Juliusza Kossaka i siostrą Wojciecha. Wyszła za mąż za Zygmunta Unruga, zarządcę majątku Mokijówka na Podolu. Pochodził on z arystokratycznego rodu niemieckiego Unrugów. Polska gałąź wywodzi się od Krzysztofa Unruga, który w 1597 przeniósł się do Wielkopolski. Rodzice Jadwigi rozstali się w 1912 i matka wraz z córkami przeniosła się do Warszawy, gdzie na ulicy Brackiej prowadziła pensjonat. Jadwiga otrzymała staranne wykształcenie (ukończyła szkołę średnią A. Wereckiej w Warszawie). W czasie wojny zmarła matka i siostra. Jedynym oparciem dla Jadwigi byli Maria i Wojciech Kossakowie. W 1922 roku w Zakopanem, gdzie była na kuracji, poznała Witkacego. Po raz drugi przyjechała do Zakopanego w lutym 1923 roku, a 30 kwietnia 1923 odbył się jej ślub z Stanisławem Ignacym Witkiewiczem. Świadkiem na ślubie był August Zamoyski. Małżeństwo Witkiewiczów przechodziło różne okresy. Tych złych było coraz więcej. W 1925 roku Jadwiga wyprowadziła się na stałe do Warszawy. Od tej pory Witkacy przyjeżdżał do Warszawy dwa razy do roku – wczesna wiosną i jesienią, a Jadwiga latem lub zimą. Jadwiga stała się jego pełnomocnikiem w Warszawie. Kontaktowała się z redakcjami czasopism, z wydawcami, osobami, które były właścicielami jego obrazów, kiedy były organizowane wystawy, przepisywała na maszynie jego utwory, robiła korekty artykułów. Była pierwszym czytelnikiem większości tekstów literackich i publicystycznych. Witkacy pisał do żony prawie codziennie. Prosił ją wprawdzie, by niszczyła jego listy, ale chyba sam w to nie wierzył.

Mimo wojny, powstania udało jej się ocalić większość rękopisów Witkacego. Znaczną część listów do niej miała zawsze przy sobie. Resztę już w pierwszych dniach września zakopała w piwnicy swojego domu na Brackiej, część oddała na przechowanie znajomym. Po wojnie przez długi czas była praktycznie bez środków do życia. Starała się dorabiać przepisywaniem na maszynie. Bardzo długo jedyne pieniądze pochodziły z "Ossolineum", któremu sprzedała rękopisy Witkacego. Z praw autorskich korzystała jedynie 3 lata bo od października 1956 do 1959 roku, kiedy wygasły w 20 lat po śmierci Witkacego.

W 1961 roku dzięki interwencji Xawerego Dunikowskiego otrzymała kawalerkę w Warszawie i rentę. Po śmierci zgodnie z jej wolą została pochowana na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku.

[edytuj] Bibliografia

• Stanisław Ignacy Witkiewicz, Listy do żony (1923-1927), Warszawa 2005.
• Joanna Siedlecka, Mahatma Witkac, Warszawa 1992.