Jakub Fryderyk Fries
Z Wikipedii
Jakub Fryderyk Fries (ur. 23 sierpnia 1773r. w Barby nad Łabą, zm. 10 sierpnia 1843r. w Jenie), niemiecki filozof, profesor uniwersytetów w Heidelbergu i w Jenie.
Zapomniany filozof, na którego nazwisko powołują się znakomitości współczesnej matematyki i fizyki.
W 1778 roku został wraz z młodszym bratem oddany do ochronki w Niesky, ponieważ jego ojciec z powodu wielu podróży nie miał dla nich czasu.
W 1792 rozpoczął studia na seminarium teologicznym w Niesky, które ukończył w trzy lata. Tam również zapoznał się z filozofią Kanta, który zachwycił go matematyczną klarownością swych wywodów.
Od 1795 rozpoczął studia prawnicze na uniwersytecie w Lipsku, gdzie zetknął się z filozofią Fichtego, który zaabsorbował go do tego stopnia, że przeniósł się do Jeny, aby móc słuchać jego wykładów. W Jenie poznał chemika Scherera, z którym rozpoczął naukowo owocną współpracę.
Później obejmuje posadę nauczyciela domowego w Zofingen (Szwajcaria), aby jednocześnie pracować nad swoim krytycznym dziełem.
W 1800 wrócił do Jeny jako docent. W tym czasie stał się znany jako autor dzieł: "Reinhold, Fichte, Schelling" oraz "System der Philosophie". W pierwszej pracy wypowiada się bardzo krytycznie o Reinholdzie, Fichtem, Schellingu i Heglu. Heglowi poświęcił później jeszcze jedno krytyczne pismo "Nichtigkeit der Hegelschen Dialektik" (1828).
W roku 1805 został powołany na stanowisko profesora filozofii w Heidelbergu. Na ten czas wypada również jego ślub z Karoliną Erdmann. Zawiązuje przyjaźń z de Wettem i Jacobim. W tym czasie powstaje "Neue Kritik der Vernunft", a także powieść "Julius und Evagoras".
Rok 1819 był dla Friesa tragiczny, jego żona umiera, zaś były student Friesa - Karol Sand - zasztyletował pisarza i rosyjskiego szpiega August von Kotzebue. Na podstawie przeinaczonej treści listu Friesa władze zakazują mu nauczania. Otrzymuje jednocześnie profesurę fizyki i matematyki. Jednak dopiero po latach jest mu dane wrócić w ograniczonym stopniu do nauczania filozofii. Resztę życia poświęcił studiom filozoficznym i fizykalnym. Napisał "Psychische Anthropologie" (1820/21), "Mathematische Naturphilosophie" (1822) oraz "Geschichte der Philosophie" (1837/40).
W pierwszy dzień Nowego Roku 1843 doznał ataku serca, niedługo potem 10 sierpnia po raz drugi, tym razem zakończonego śmiercią.
