Jedi

Z Wikipedii

Jednym z atrybutów rycerza Jedi jest perfekcyjna umiejętność posługiwania się mieczem świetlnym

Jedi (/'ʤɘdaɪ/) – w świecie Gwiezdnych wojen to starożytny zakon skupiający "wrażliwych na Moc" (ang. Force Sensitive), czyli istoty, w których organizmach występuje nadnaturalne stężenie midichlorianów. Owe midichloriany są nanoorganizmami występującymi w każdym żywym organizmie, pozwalającymi mu na odczuwanie Mocy. W Zakonie Jedi wielką uwagę przywiązuje się do umiejętności panowania nad swymi emocjami, ponieważ niektóre z nich prowadzą na Ciemną Stronę Mocy - upadek dla Jedi. Głównymi wrogami Jedi na przestrzeni dziejów byli wywodzący się z łona Zakonu Lordowie Sithów posługujący się i służący Ciemnej Stronie Mocy. Rolą Rycerzy Jedi w galaktyce jest utrzymywanie pokoju w Galaktycznej Republice.

[edytuj] Historia Zakonu

Nie jest wiadome kto pierwszy zdał sobie sprawę z istnienia Mocy, ani jaka organizacja dała początek Zakonowi. Niektórzy utrzymują, że Zakon Jedi wywodzi się z planety Tython (na której to czczona była pozytywna energia wszechświata pod nazwą "Ashla"), inni - że od Zakonu Dai Bendu czy Akademii Chatos. Wszystkie te twierdzenia są jednak opartymi na historycznych przesłankach domysłami, a wspomniane grupy czy organizacje pamiętane są jedynie z nazwy i legend oraz podań ludowych.

Wiadomym jest, iż na historii Jedi w znaczący sposób zaważyło rozpowszechnienie wynalazku hipernapędu - dzięki niemu najwybitniejsi kapłani, filozofowie jak i wojownicy z dziesiątek światów mieli w końcu możliwość porównywać i wymieniać gromadzone przez siebie informacje o mistycznej sile którą później nazwano Mocą. Działania te stopniowo kładły podwaliny pod to, co nazwano później Zakonem Jedi.

Nie jest również znane miejsce, z którego wziął swój początek Zakon - pośród kandydatów są owiane aurą tajemnicy, legendarne i zapomniane planety takie jak Had Abbadon czy Ondos. Są również miejsca znane galaktyce - Utapau, Coruscant, Corellia czy Ossus. Dawni mentorzy zakładali liczne akademie na różnych planetach; biblioteki w których gromadzono w woluminach rosnącą wiedzę o Mocy.

Początkowo Zakon miał raczej naturę filozoficzno-medytacyjną - członkowie nabywali coraz to nowych umiejętności zdając sobie sprawę z możliwości jakie oferuje im Moc. Wsłuchując się w jej wolę, Jedi coraz intensywniej angażowali się w życie społeczne galaktyki stając się z czasem Strażnikami Pokoju i Sprawiedliwości, pomagając w budowie galaktycznej cywilizacji.

Na kilka tysięcy lat przed Mrocznym Widmem miała w Zakonie miejsce Wielka Schizma - w jej wyniku część zaprzedanych Ciemnej Stronie Jedi odłączyła się od zakonu i przejęła władzę nad Imperium Sithów, dając początek rasie i stronnictwu Sithów.

Po dojściu do władzy Imperatora Palpatine'a w roku 19 BBY Jedi niemal wyginęli z powodu urządzonego przez niego programu systematycznej eksterminacji wszystkich członków Zakonu stanowiących zagrożenie dla jego imperium terroru. Kluczowym elementem planu Palpatine'a był Darth Vader - upadły Rycerz Jedi znany niegdyś jako Anakin Skywalker.

Jednymi z nielicznych, którzy przeżyli, byli Obi-Wan Kenobi ,Quinlan Vos oraz Yoda. Za sprawą Luke'a Skywalkera, syna Dartha Vadera zakon odrodził się, a następnie rozwinął w formie nieco odmiennej od tej znanej z czasów schyłku Starej Republiki - jednak żaden Jedi nie zdołał już osiągnąć takich umiejętności manipulacji i posługiwania się Mocą, jak Jedi z okresu Starej Republiki, takich jak Darth Revan czy Bastila Shan.

[edytuj] Kodeks

Za podstawę filozofii Jedi uważa się następujące słowa:

Nie ma emocji - jest spokój.

Nie ma ignorancji - jest wiedza.

Nie ma namiętności (pasji) - jest pokój ducha.

<Nie ma chaosu - jest harmonia.>

Nie ma śmierci - jest Moc.

Jedi powinien żyć w pokoju ze swoimi emocjami i nie dawać się im kierować. Powinien dążyć do poszerzania swojej wiedzy. Powinien unikać przywiązań, które uniemożliwiają mu pełne oddanie się słuchaniu Mocy. Powinien również strzec życia innych istot, w szczególności tych rozumnych.

Kodeks w tej formie został zapisany przez legendarnego mistrza Jedi Odan-Urra i był przekazywany przez setki lat - w późniejszym okresie usunięto jednak z niego czwartą linię.

[edytuj] Symbole

Główną bronią Rycerzy Jedi był miecz świetlny - broń do pełnego opanowania wymagająca długich treningów i mająca również charakter mistyczny. Miecz był równocześnie symbolem członków Zakonu.

Często stosowanym przez Jedi znakiem był starożytny symbol Bendu - przypominający ośmiopromienne słońce. Oznaczał on mistyczną jedność Galaktyki w Mocy i bywał on używany do oznaczania miejsc, pojazdów i przedmiotów wykorzystywanych przez Jedi - widniał na przykład na ich myśliwcach. W okresie schyłku Republiki i podczas Wojen Klonów symbol ten zaadaptowany został przez Wielką Armię Republiki jako znak rozpoznawczy republikańskich jednostek wojskowych. Po stworzeniu Imperium, Palpatine zbezcześcił ten znak przez usunięcie z niego dwóch promieni i wykorzystał jako oficjalne godło swojego Imperium.

[edytuj] Rangi

[edytuj] Uczeń

Podczas pierwszego etapu szkolenia na Jedi kandydat nie posiadał określonej rangi - był określany "uczniem" lub "adeptem". Kiedy dorósł i został wyszkolony na tyle, by rozpocząć okres terminowania u konkretnego nauczyciela, mógł zostać przez niego wybrany i wtedy zostawał mianowany Padawanem. Zazwyczaj musiał przejść parę prób, po których Rada Jedi decydowała, czy ma zostać w zakonie.

Mogło zdarzyć się jednak, że późno odnaleziony uczeń od razu stawał się Padawanem konkretnego Rycerza lub Mistrza, tak jak to było w przypadku Dartha Vadera

[edytuj] Padawan

Tytuł Padawana otrzymywał uczeń podejmując u Rycerza lub Mistrza Jedi szkolenie, mające doprowadzić jego samego do rangi Rycerza. Padawani nosili krótko obcięte włosy i charakterystyczny pojedynczy warkoczyk. Do swojego mentora Padawan zwracał się tytułem mistrza, nawet, jeśli ten nie posiadał oficjalnie takiej rangi. Padawan niezwykle rzadko wysyłany jest na samotne misje, chyba że sytuacja jest naprawdę poważna.

Poza nauką umiejętności praktycznych, dyplomacji i tym podobnych, podczas szkolenia Padawan musiał przede wszystkim nauczyć się, jak realizować postanowienia Kodeksu Jedi oraz radzić sobie z Ciemną Stroną Mocy. Aby stać się Rycerzem Jedi, Padawan musiał ukończyć szkolenie u swojego mistrza i przejść odpowiednią ilość prób. Próby te nie były tylko formalne - często rozumiano w ten sposób wydarzenia bezpośrednio dotyczące Padawana i jego życia, z którymi musiał sobie poradzić. Najczęściej ostateczna próba wiązała się ze stanięciem wobec wyjątkowo silnej pokusy lub ataku Ciemnej Strony (np. w przypadku Obi-Wana Kenobiego za taki moment uważa się pojedynek z Darthem Maulem). Kiedy opiekun i Rada Jedi uznali, że uczeń jest gotowy, mógł zostać pasowany na Jedi. Wtedy jeden Mistrz z Rady Jedi odcina charakterystyczny dla Padawanów warkoczyk - wtedy staje się pełnoprawnym członkiem Zakonu.

[edytuj] Rycerz Jedi

Przyznanie tytułu Rycerza oznaczało, że dany Padawan jest już gotowy, by samodzielnie wypełniać stające przed nim zadania. Pasowanie na Rycerza kończyło terminowanie ucznia u jego mistrza, chociaż nie kończyło jego nauki jako takiej. Rycerz Jedi mógł korzystać z dostępnych zasobów Zakonu oraz samodzielnie lub w zespołach wykonywać zadania stojące przed Zakonem Jedi. Mógł również szkolić padawanów - z reguły tylko jednego na raz, aby móc poświęcić mu potrzebną ilość czasu i uwagi. Jednakże Rycerz Jedi nie musi zostać mistrzem. Dlatego wielu Jedi kończy swoją "karierę" na tym stopniu.

[edytuj] Mistrz Jedi

Ten najwyższy tytuł może zostać przyznany przez Radę Jedi wyjątkowo doświadczonemu i charakteryzującemu się wysokim stopniem rozumienia Mocy Rycerzowi. Mistrzowie obdarzani są dużym szacunkiem przez innych Jedi, dwunastu spośród nich tworzy Radę Jedi - organ zarządzający działaniami całego Zakonu.

[edytuj] Inne tytuły

W różnych okresach historycznych istniały ponadto inne tytuły, przyznawane lub przyjmowane przez Jedi:

Wielki Mistrz Jedi - tytułem tym zaczęto określać Luke'a Skywalkera ok. 25 lat ABY dla odróżnienia od wyszkolonych przez niego Mistrzów i podkreślenia jego naczelnej roli w nowym Zakonie. Również mistrz Yoda był określany tym tytułem podczas końcowych dni Starej Republiki.
Lord Jedi - rzadki tytuł stosowany głównie przez dowódców oddziałów Jedi podczas Nowych Wojen Sithów, ale także w innych okresach. Ranga Lorda była wyższa od Mistrza.
Zbrojmistrz Jedi - Mistrz Jedi, któremu powierzono pieczę nad mieczami świetlnymi zmarłych bądź padłych w walce ważnych i sławnych Mistrzów bądź Lordów Jedi. Po Wojnie Domowej Jedi, za czasów Revana, Zbrojmistrzowie Jedi zniknęli, jednak ich wspólnota odrodziła się po niedługim czasie. Biorąc rzecz filozoficznie, Obi-Wan Kenobi również był przez kilkanaście lat Zbrojmistrzem Jedi, jako, że przechowywał pierwszy miecz świetlny Anakina Skywalkera - Dartha Vadera. Zbrojmistrz Jedi był najlepszym z jedi w posługiwaniu się mieczem świetlnym dowolnego rodzaju.