Johann Heinrich Pestalozzi
Z Wikipedii
Johann Heinrich Pestalozzi (urodzony 12 stycznia 1746 w Zurychu - zmarł 17 lutego 1827 w Brugg) - szwajcarski pedagog i pisarz zwany ojcem szkoły ludowej, twórca pierwszej teorii nauczania początkowego.
Spis treści |
[edytuj] Życiorys
Johann Heinrich Pestalozzi urodził się w protestanckim domu mieszczańskim. Po ukończeniu szkoły łacińskiej, uczęszczał na kursy uniwersyteckie. Należał do stowarzyszenia patriotycznego, którego celem było wydobycie ojczyzny spod ucisku wywieranego na ludność przez władzę państwową. Podczas studiów zetknął się z dziełem J.J.Rousseau - Emil, czyli o wychowaniu, które miało duży wpływ na jego poglądy. Ożenił się z córką bogatego kupca zuryskiego i osiedlił się wraz z nią w kantonie argowskim, gdzie urządził gospodarstwo nazywając je "Neuhof". Tam też w 1775 urządził zakład wychowawczy dla dzieci ubogich i opuszczonych. Przez pięć lat wraz z dziećmi prowadził gospodarstwo rolne jednocześnie ucząc ich liter i sylabizowania. Własnego syna Kubusia wychowywał według przepisów J. J. Rousseau. W 1780 zakład musiał zakończyć działalność, z powodu braku środków na jego utrzymanie. Wtedy to zaczął pisać. Powstaje Wieczór samotnika, a następnie Lenart i Gertruda, praca która staje się podwaliną sławy pisarskiej Pestalozziego. Za troskę o dziecko z ludu otrzymuje honorowe obywatelstwo Francji. W 1798 obejmuje kierownictwo zakładu sierot w Stans, gdzie pracuje do roku 1799 opiekując się 80 dzieci. Następnie uzyskuje pozwolenie na nauczanie w szkole ludowej w Burgdorf. W 1800 otwiera własny zakład wychowawczy dla dzieci ze średnich warstw społecznych wraz z Seminarium nauczycielskim, który zyskuje duży rozgłos w Europie. Wyniki swojej pracy z dziećmi przedstawia w książce Jak Gertruda uczy swoje dzieci (1801). Zakład w 1804 zostaje przeniesiony chwilowo do Münchenbuchsee, a następnie do Yverdon-les-Bains we francuskiej Szwajcarii. Pestalozzi prowadzi zakład przez dwadzieścia lat. Z czasem jednak zakład podupada. W roku 1824 Pestalozzi opuszcza zakład, trzy lata później umiera w zakładzie "Neuhof" który mieści sie w miejscowości Brugg.
[edytuj] Nauczanie wychowujące
Pestalozzi zajmował się dziećmi z ludu, to właśnie z myślą o nich sięgnął do oświeceniowej teorii ogólnego rozwoju i edukacji, która pierwotnie odnosiła się do dzieci z warstw uprzywilejowanych.
Uważał, że najważniejszym zadaniem szkoły jest przygotowanie do życia, jednak nie wąsko utylitarne, ale jako przygotowanie do rozumienia rzeczywistości i odnajdywanie w niej swego miejsca. Twierdził, że szkoła spełni to zadanie, jeśli zatroszczy się o rozwój wszystkich trzech sił ludzkich tj.:
- moralnej - na której wspiera się stosunek do ludzi i świata;
- intelektualnej - zapewniającej umiejętność poruszania się w świecie ludzkim i w świecie przyrody, dzięki właściwemu rozwinięciu zdolności poznawczych;
- fizycznej - będącej podstawą zdolności do pracy
Główny cel nauczania to rozwijanie moralności i umysłu dziecka. Punkt ciężkości pracy wychowawczej znajduje się w samym dziecku, w jego naturalnych skłonnościach, zdolnościach i siłach.
W teorii nauczania oparł się na nauce o rzeczach, w której zwracał uwagę na trzy czynniki: liczbę -czyli ujmowanie przedmiotu jako całości; kształt - rozmiary, proporcje; słowo - nazywanie przedmiotów. Miały to być podstawowe składniki wszelkiego nauczania. Punktem wyjścia było spostrzeganie, zadaniem nauczyciela było kierowanie tym spostrzeganiem . Liczba, kształt, słowo jako podstawa każdego poznania, dlatego od nich należy wychodzić poznając świat rzeczy.
Cztery momenty nauczania:
- spostrzeganie przedmiotów;
- kształcenie jasnych wyobrażeń postrzeganych przedmiotów;
- porównywanie przedmiotów, rozwijanie pojęć;
- nazywanie przedmiotów, rozwijanie mowy.
W programie kształcenia kładł nacisk na przedmioty związane z pracą na roli, z rzemiosłem i gospodarstwem domowym. Wprowadził rysunki do szkoły początkowej.
Jego zasługą jest zwrócenie uwagi na działanie w uczeniu się dziecka (rysowanie, mierzenie, wytwarzanie przedmiotów), które odtąd stały się częścią metodyki nauczania.
[edytuj] Główne prace
- Wieczory samotnika czasem także nazywane Wieczorami pustelnika(1780)
- Lenart i Gertruda (1781)
- Jak Gertruda uczy swoje dzieci (1801)
- Łabędzi śpiew (1826)
[edytuj] Ciekawostki
W niemieckim Wrocławiu, jak również w Świdnicy mieściły się szkoły im. Pestalozziego. Postać szwajcarskiego pedagoga w świdnickiej szkole została uwieczniona w postaci wmurowanej podobizny nad ścienną fontanną. We Wrocławiu budynek szkoły ozdobiono rzeźbą jego głowy. Po wojnie szkołę we Wrocławiu przemianowano na im. Marii Dąbrowskiej, rzeźbę pozostawiono. Pozostawiono również pobliską ulicę Pestalozziego. Również w Gdańsku istniała przed wojną Pestalozzi Schule. W "Blaszanym Bębenku" Güntera Grassa główny bohater - Bębnista Oskar - rozpoczynał w tej szkole swoją edukację. Dziś w budynku tym mieści się II LO, a ulica nazwana jest nazwiskiem Pestalozziego.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Jan Henryk Pestalozzi (1927) - biografia autorstwa Feliksa Kierskiego w Kujawsko-Pomorskiej Bibliotece Cyfrowej
