Kalkówka

Z Wikipedii

Kalkówka - eksploatowana przed wojną żwirownia znajdująca się około trzech kilometrów od centrum Mławy po prawej stronie przy drodze wylotowej na Bogurzyn, na wzniesieniu tuż obok stacji meteorologicznej.

W latach okupacji niemieckiej w Polsce Kalkówka stała się miejscem masowej zbrodni dokonanej przez Niemców na ludności Mławy i więźniach tutejszego obozu, w przedzień jej wyzwolenia. 18 stycznia 1945 około godziny czternastej, w obliczu zbliżających się wojsk sowieckich, żołnierze niemieccy, Gestapo i strażnicy więzienni rozpoczęli ładować na samochody ciężarowe osadzonych w tutejszym więzieniu jeńców, żołnierzy Batalionów Chłopskich, Polaków - obywateli Mławy osadzonych za różne przestępstwa, oraz grupę jeńców sowieckich. Wszystkich wywieziono w kilku transportach, zabierając po drodze z ulic miasta na samochody napotkanych przechodniów. Wszyscy oni zostali przetransportowani na żwirownię Kalkówka, tam pojedynczo wyprowadzani z samochodów i zabijani strzałem od tyłu.

Całą akcję zakończono do późniego wieczora. W ciągu kilku godzin na Kalkówce zamordowano od 320^[1] do 364^[2] osoby. Wśród pomordowanych było 8 kobiet i 3 dzieci.^[1] Jedyną osobą, która ocalała z masakry był Czesław Arabucki: otrzymał dwa niecelene strzały w jedno z ramion i w okolice obojczyka. Całą noc spędził pod ciałami zabitych. Nad ranem podjął próbę dostania się do domu, został znaleziony w śniegu przez żołnierzy sowieckich, którzy udzielili mu pomocy. Około 100 ofiar nadal spoczywa w mogile zbiorowej na miejscu kaźni, ponad dwieście ciał zostało rozpoznanych przez rodziny, zabranych i pogrzebanych w grobach rodzinnych na mławskich cmentarzu.

Po wojnie miejsce zbrodni i mogiła zostało upamiętnione krzyżem brzozowym. W roku 1964 inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Mławskiej w miejscu zbrodni wybudowano mauzoleum w formie betonowego sarkofagu ze stojącymi obok słupami symbolizującymi ludzi oczekujących na egzekucję.

Przypisy