Kaweole

Z Wikipedii

Kaweole^[1] (z łac. caveolae - małe jaskinie) - w biologii komórki, to niewielkie (50-100 nanometrów) wklęśnięcia błony komórkowej różnego typu komórek, a szczególnie w komórkach endotelium i adipocytach. Niektóre komórki, jak na przykład neurony w ogóle nie posiadają tych struktur. Zaobserwowane po raz pierwszy w 1953 roku ^[2], jakkolwiek bez definiowania ich kształtu. Dwa lata wcześniej również obserowowano podobne struktury i zaproponowano ich udział w transporcie pęcherzykowym ^[3].

Wklęśnięcia te, o butelkowatym kształcie, są wzbogacone (w porównianiu do średniego składu błony) w pewne białka i lipidy - jak cholesterol i glikolipidy. Caveolae pełnią kilka funkcji, między innymi biorą udział w przekazywaniu sygnałów komórkowych ^[4]. Ich udział potwierdzono także w endocytozie (transport pęcherzykowy do wnętrza komórki), także podczas inwazji patogenów, jak bakterie czy wirusy i pewne znaczenie w innych schorzeniach ^{[5] [6]}.

Caveole są jednym z miejsc endocytozy niezależnej od klatryny ^[4].

Kształt caveoli, jak i ich formowanie są związane z obecnością specyficznego dla nich białka - caveoliny. Jest to białko błonowe, którego zarówno N'- jak i C'-koniec znajdują się po stronie cytoplazmatycznej, a w błonie zakotwiczone jest motywem alfa-helikalnej "spinki" (hairpin). Obecność tego białka wpływa na lokalną zmianę właściwości i morfologii błony, co pociąga za sobą formowanie się caveoli.

Ponieważ caveole mają specyficzny skład lipidowy, odmienny od statystycznie średniego składu błony, uważa się je za jeden z rodzajów raftów lipidowych.

[edytuj] Przypisy

1. ↑ Cichocki, Tadeusz: Kompendium histologii : podręcznik dla studentów nauk medycznych i przyrodniczych. Cichocki, Tadeusz. Kraków: Wydaw. Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2002. ISBN 83-233-1596-5. 
2. ↑ YAMADA E. The fine structure of the gall bladder epithelium of the mouse.. J Biophys Biochem Cytol. 12;1, 5, 445-58. 1956. PMID 13263332.
3. ↑ Palade GE. FINE STRUCTURE OF BLOOD CAPILLARIES. J. Appl. Phys, 24, 1424. 1953.
4. ↑ ^{4,0 4,1} Anderson RG. The caveolae membrane system. Annu Rev Biochem. 11;67, 199-225. 1998. doi:10.1146/annurev.biochem.67.1.199. PMID 9759488.
5. ↑ Frank PG., Lisanti MP. Caveolin-1 and caveolae in atherosclerosis: differential roles in fatty streak formation and neointimal hyperplasia. Curr Opin Lipidol. 09;15, 5, 523-9. 2004. PMID 15361787.
6. ↑ Pelkmans L. Secrets of caveolae- and lipid raft-mediated endocytosis revealed by mammalian viruses. Biochim Biophys Acta. 12;1746, 3, 295-304. 2005. doi:10.1016/j.bbamcr.2005.06.009. PMID 16126288.

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Kaweole (en)