Kliper (żaglowiec)
Z Wikipedii
Kliper – smukły, bardzo szybki żaglowiec z ożaglowaniem typu fregata, noszący na każdym z trzech lub czterech wysokich masztów nawet do siedmiu żagli rejowych oraz dodatkowe żagle boczne, tzw. lizle, rozpinane na przedłużających reje wytykach, nie licząc sztaksli przednich i międzymasztowych. Nazwa pochodzi od angielskiego "to clip" (biec). Klipry narodziły się na pocz. XIX w. w USA i są bezpośrednimi przodkami współczesnych wielkich żaglowców. Osiągały rekordowe prędkości – dochodzące do 21 węzłów. Miały bardzo smukłe i stosunkowo wąskie kadłuby i ostre, mocno wysunięte na wysokości bukszprytu dzioby, przeciętnie ok. 1000 BRT pojemności, 50 m długości i 10 m szerokości. Były konstruowane specjalnie do jak najszybszego pokonywania tras. Pierwsze klipry były budowane z lekkich materiałów, a więc niezbyt wytrzymałe, za to podlegające olbrzymim naprężeniom mechanicznym z powodu swojej szybkości i do tego z powodu swojej smukłości mniej ładowne od innych żaglowców. Przeciętny okres eksploatacji tych jednostek z początku nie przekraczał nawet dziesięciu lat, a mimo to klipry zarabiały na siebie. Najbardziej sławne były brytyjskie "klipry herbaciane" z lat sześćdziesiątych o kształtach kadłubów zbliżonych niemalże do regatowych jachtów. Najbardziej znanym z nich jest "Cutty Sark".
Klipry obsługiwały dalekie trasy przewożąc nietrwałe ładunki. To głównie na nich wożono też pocztę. Były statkami towarowo-pasażerskimi. Obsługiwały gorączki złota w Kalifornii (trasa ze wschodniego wybrzeża USA z opłynięciem Hornu), oraz w Australii (trasa z Europy wokół Afryki). Ponieważ klipry były wykorzystywane głównie na trasach wymagających krótkiego czasu przejścia – rozgrywano na tych statkach zwyczajowe, nieformalne regaty, gdy raz do roku mniej więcej w tym samym czasie cała kawalkada żaglowców ruszała po herbatę do Chin, lub później po zboże do Australii. Klipry zostały wyparte dopiero przez parowce, a dodatkowo do ich upadku przysłużyły się: budowa linii kolejowej w Przesmyku Panamskim oraz Kanał Sueski, z którego skrótu klipry nie mogły korzystać z powodu niekorzystnych wiatrów.
Czasem błędnie kliprem nazywa się okręt wojenny USS Constitution, ale posiadał jedynie ożaglowanie typowe dla kliprów. Zdecydowanie na wyrost nazywane są kliprami niektóre wycieczkowce.
Na wzór klipra w 2000 zbudowana została holenderska fregata "Stad Amsterdam".
