Kompresja (fizyka)
Z Wikipedii
Kompresja (fizyka) - proces zmniejszania objętości właściwej gazu, rzadziej cieczy. Występuje bardzo często w łańcuchu przemian energetycznych w maszynach cieplnych.
Kompresji nie należy mylić ze sprężaniem (zwiększaniem ciśnienia). Często oba te procesy występują jednocześnie, co spowodowało, że w mowie potocznej oba określenia są stosowane zamiennie.
Spis treści |
[edytuj] Występowanie jednoczesne
Przykładowo quasi-adiabatyczne sprężanie powietrza (np. w sprężarce w zakładzie lakierniczym, bądź w pompce do roweru) występuje jednocześnie z kompresją (mamy tu do czynienia zarówno z wzrostem ciśnienia (sprężanie) jak i kompresją (zmniejszanie objętości właściwej).
[edytuj] Sprężanie bez kompresji
Sprężanie bez kompresji zachodzi np. w silniku spalinowym tłokowym w górnym matrwym położeniu podczas spalania paliwa w sprężonym powietrzu. Tłok chwilowo jest nieruchomy, następuje jednak sprężanie (wzrost ciśnienia) w wyniku spalania i wzrostu temperatury. Dopiero gdy tłok zaczyna się poruszać w dół, następuje wzrost objętości właściwej czynnika.
Innym przykładem może być szklana zakorkowana butelka wypełniona tylko powietrzem wrzucona do ogniska. Ogrzewanie gazu w stałej objętości (a więc i objętości właściwej) powoduje wzrost jego temperatury i ciśnienia. Ta sama przemiana (przemiana izochoryczna) zachodzi w stalowej butli z gazem technicznym (np. argon) bądź w gaśnicy śniegowej (wypełnionej dwutlenkiem węgla) ogrzewanych w upalnym słońcu (wzrost ciśnienia bez wzrostu objętości właściwej).
[edytuj] Kompresja bez sprężania
Przykładem kompresji bez sprężania może być przemiana izobaryczna, w której następuje chłodzenie czynnika, np. w kotle parowym po stronie spalin (w strefie, gdzie nie występują już reakcje spalania). Przy stałym (w przybliżeniu) ciśnieniu następuje spadek temperatury, a więc i objętości właściwej.
Innym przykładem jest chłodzenie helu w chłodnicy w zamkniętym układzie turbiny gazowej. Tu także następuje spadek temperatury i objętości właściwej przy stałym ciśnieniu.
[edytuj] Literatura
- Kalinowski E., Termodynamika, Wrocław, Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, 1994.
- Ochęduszko S., Teoria maszyn cieplnych, T I, T II, T III, Warszawa, Państwowe Wydawnictwa Techniczne, 1961.
- Ochęduszko S., Termodynamika Stosowana, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 1974,
- Szargut J., Termodynamika techniczna, Gliwice, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, 2000.
- Tuliszka E., Termodynamika techniczna, Warszawa, PWN, 1980.
- Wiśniewski S., Termodynamika techniczna, Warszawa, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2005.
