Dyskusja:Konformizm
Z Wikipedii
Czołem wszyscy. Jakiś czas temu zastanawiałem się nad pojęciem konformizmu. Mam wrażenie, że większość ludzi po przeczytaniu i zrozumieniu tego artykułu, wie intuicyjnie, co to jest konformizm. Ale zauważam, że nie ma tu tak naprawdę żadnego analitycznego wykazania, czym on jest! Według artykułu, jest to suma różnorakich postaw czy procesów psychologicznych, które ze względu na swoją intensywność, kontekst społeczny, czy jeszcze może jakieś inne kryteria, decydujemy się włączyć pod wspólny parasol. Co mnie zastanawia, to to, czy nie można by drogą analizy wyłączyć spośród tych zachowań, pewnego pierwiastka, który byłby tylko i wyłącznie konformizmem. Zdefiniowanym tak, aby nie było w nim miejsca na nic, co z punktu widzenia Motywów jednostki zachowującej się w danej chwili tak, czy inaczej, przypominałoby strach (np. przed odrzuceniem przez grupę), bierność czy lenistwo (np. w zdobywaniu obiektywnej informacji o świecie). Bo strach, jaki jest - każdy widzi. Ale jeżeli definiujemy konformizm, jako strach w pewnych okolicznościach, z pewnego powodu, to czy ten termin jest tylko specyficzną formą strachu, czy może umyka nam on gdzieś indziej, w swojej czystej postaci. Tak więc zwracam uwagę na charakter definicji zawartej w tym artykule. "Konformizm (pot. wpływowy) – w psychologii społecznej to zmiana zachowania na skutek rzeczywistego, bądź wyobrażonego wpływu innych ludzi. Podporządkowanie się wartościom, poglądom, zasadom i normom postępowania obowiązującym w danej grupie społecznej." Paradoksy w logice od wieków wskazywały błąd systemu logicznego. Na podobnej zasadzie, chciałbym podać przykład zachowania, który w świetle całego artykułu, byłby konformizmem, choć każdy z nas zgodziłby się, że nim nie jest:
Wikipedysta rozpoczyna dyskusję na temat artykułu, w przekonaniu, że grupa się myli co do charakteru omawianego zjawiska, po czym zmienia zdanie, kiedy ktoś tłumaczy mu, że nie zwrócił uwagi na to, że postuluje on tym samym zawężenie zakresu definiensa. Wikipedysta przemyślał całą sprawę, zgodził się i przyjął obowiązujący punkt widzenia grupy. Owszem, dodał specjalny przypadek, o który mu chodziło (na przykład konformizm -> konformizm bezrefleksyjny), ale zrezygnował ze swojego wcześniejszego stanowiska, bo jego definicja była faktycznie za wąska.
To jest przykład na konformizm informacyjny w świetle podanej definicji, z wysokim stopniem refleksji intelektualnej po stronie jednostki konformistycznej. Mamy bowiem kontinuum świadomości przy omawianiu konformizmu: Ktoś może być zupełnym ignorantem; świadomość może nie grać zupełnie roli przy przejmowaniu perspektywy poznawczej grupy. Ktoś może nie zgadzać się z grupą, ale nie być pewien, czy gdzieś w swoim intuicyjnym postrzeganiu sprawy (w której kwestii postąpi konformistycznie) nie czai się błąd, więc po prostu zdaje się racjonalnie (bądź też "roboczo" przyjmuje pogląd grupy ze względu na rolę jaką pełni czas w danej sytuacji) na doświadczenie grupy; zakłada że wiedzą lepiej. Może być też ktoś, kto wie dobrze, że to grupa się myli, ale ceni sobie wyżej korzyści płynące z pozycji, bądź samej tylko przynależności do grupy niż iloczyn szansy na czasowo efektywne przekonanie grupy do jego punktu widzenia i korzyści z tego płynących.
