Kopy Liptowskie

Z Wikipedii

Kopy Liptowskie (słow. Liptovské kopy) – grupa szczytów połączona z granią główą w Gładkim Wierchu (Hladký štít), od którego oddzielona jest przełęczą Zawory (Závory). Są to przeważnie kopulaste, porośnięte trawą szczyty, w dolnych partiach zalesione. Wyglądem przypominają pobliskie Tatry Zachodnie. Zbudowane z skał magmowych (granitoidów), metamorficznych gnejsów i pojedynczych płatów skał osadowych tworzą ciekawy układ geologiczny.

Kopy Liptowskie oddzielają Dolinę Koprową (Kôprová dolina) od Doliny Cichej (Tichá dolina), a boczne ramiona odchodzące od ich głównego grzbietu wyodrębniają w nich liczne dolinki:

• od strony Doliny Koprowej są to:
  • Dolina Kobyla (Kobylia dolina)
  • Dolinka Garajowa (Garajova dolina)
  • Dolinka Turkowa (Turkova dolina)
• od strony Doliny Cichej:
  • Dolina Krzyżna (Krížna dolina),
  • Dolina Koprowica (Kôprovnica),
  • Dolina Szpania (Špania dolina)
  • Rycerowy Żleb (Magurský žľab)
  • Małe Rycerowe (Predné Licierovo)
  • Wielkie Rycerowe ( Zadné Licierovo)
  • Zadnie Rycerowe (Temná Tichá dolina).

W głównym grzbiecie Kop Liptowskich, biegnących linią falistą w kierunku południowo-zachodnim i południowym, wyróżniają się (od Zaworów):

• Cichy Wierch (Tichý vrch) 1979 m n.p.m.
• Wierchcicha Przełączka (Tiché sedlo) ok. 1900 m n.p.m.
• Zadnia Garajowa Kopa (Tichý kopec, Zadná Garajova kopa) 1949 m n.p.m.
• Garajowa Przełęcz Niżnia (Nižné Garajovo sedlo) ok. 1900 m n.p.m.
• Mała Garajowa Kopa (Malá Garajova kopa) 1929 m n.p.m.
• Garajowa Przełęcz Pośrednia (Prostredné Garajovo sedlo) ok. 1920
• Wielka Garajowa Kopa (Veľká Garajova kopa) 1969 m n.p.m
• Garajowa Przełęcz Wyżnia (Vyšné Garajovo sedlo) 1916 m n.p.m.
• Wielka Kopa Koprowa (Veľká kopa) 2052 m n.p.m. – najwyższy szczyt Kop Liptowskich,
• Turkowa Przełęcz (Turkovo sedlo) 1948 m n.p.m.
• Zadni Goły Wierch Liptowski (Zadný Holý vrch) 1970 m n.p.m.
• Koprowicka Przełęcz Wyżnia (Vyšné kôprovické sedlo) 1937 m n.p.m.
• Skrajny Goły Wierch Liptowski (Krajný Holý vrch) 1984 m n.p.m.
• Koprowicka Przełęcz Niżnia (Nižné kôprovické sedlo) 1908 m n.p.m.
• Krzyżne Liptowskie (Krížne) 2039 m n.p.m.
• Wszywaki (Všiváky) 1811 m n.p.m.

Kopy Liptowskie należały do terenów pasterskich górali z wsi liptowskich już w XVII wieku. Były także miejscem, w którym łatwo można było spotkać stada kozic, zatem często odwiedzali je strzelcy i kłusownicy. Podczas II wojny światowej, w latach 1944-1945 przebywał tu oddział partyzancki.

Nieznane są nazwiska osób, które jako pierwsze zdobyły szczyty należące do grupy Kop Liptowskich. Najprawdopodobniej pierwsze wejścia należą do pasterzy i kłusowników. Wśród wejść turystycznych, jako pierwsze odnotowano wejścia zimowe:

• na Krzyżne Liptowskie – Karol Englisch, Károly Jordán, 13 stycznia 1903
• na Wielką Kopę Koprową – Józef Grabowski z osobami towarzyszącymi 3 marca 1912.

Skupisko Kop Liptowskich w 1948 r. zostało objęte ścisłym rezerwatem. Mimo to urządza się tam polowania i stoją ambony.