Kosa

Z Wikipedii

Kosa - narzędzie rolnicze, składające się z długiego (0,6–0,8 m) wygiętego noża zamocowanego na długim (ok. 1,6-2,0 m) drzewcu. Ostrze noża znajduje się po wewnętrznej stronie wygięcia – forma taka ułatwia ścinanie i zagarnianie roślin np: trawy, zielonek lub zbóż. Drzewce kosy (zwane kosiskiem lub kosidłem) jest zaopatrzone w jeden lub dwa krótkie uchwyty, zamocowane prostopadle do długiego drzewca. Dodatkowo kosy żniwne zaopatrywane były w elementy zagarniające skoszone zboże takie jak: pałąk (czasem częściowo pokryty płótnem), tzw. grabki.

Opisana powyżej forma kosy jest rezultatem ewolucji sierpa, wcześniejszego narzędzia rolniczego o podobnej funkcji (różnice polegają na odmiennej długości drzewca oraz znacznie mniejszym wygięciu krzywizny noża i osadzeniu go prawie prostopadle do drzewca; poza tym sierp jest narzędziem obsługiwanym jednorącz, natomiast kosa - oburącz).

Kosa i sierp są narzędziami znanymi oraz stosowanymi od czasów starożytnych (Ksenofont - Anabasis; Hezjod - Teogonia), szczególnie we wcześniejszej formie, czyli sierpa. Użycie kosy rozpowszechniło się na Bliskim Wschodzie od około XII wieku, natomiast w Europie od XVII wieku. Jej szerokie upowszechnienie wiąże się zapewne z obniżeniem kosztów produkcji stali, surowca stosowanego do masowej produkcji narzędzi.W Polsce pierwszą fabrykę kos załozył Jacek Jezierski w Sobieniach Szlacheckich

[edytuj] Symbolika kosy

Kosa (lub sierp) są atrybutami mitologicznych bogów, np. greckiego Kronosa i rzymskiego Saturna.

W wielu kulturach kosa stała się również symbolem związanym z personifikacją śmierci – postacie "Ponurego Żniwiarza" lub "Pana/Pani Śmierci", przedstawiane są zazwyczaj jako zakapturzone postacie ludzkie lub szkielety trzymające w ręku kosę jako narzędzie śmierci. Na obrazach Jacka Malczewskiego ("Śmierć", 'Thanatos") kosa, trzymana przez urodziwe żniwiarki, jest atrybutem śmierci.

[edytuj] Kosa jako broń

Pomimo że w wielu kulturach kosa i sierp są postrzegane przede wszystkim jako powszechnie znane narzędzie rolnicze o pokojowym przeznaczeniu – mogą być one również rozpatrywane jako narzędzia służące do walki, zarówno jako broń podręczna, jak i broń bojowa. Ten sposób wykorzystania kosy opisuje artykuł kosa bojowa.